Normy jakości powietrza w zakresie PM2,5 wyznaczone przez Światową Organizację Zdrowia spełnia jedynie 11 z 344 miast ujętych w rankingu Europejskiej Agencji Środowiska. Ranking opiera się na danych dotyczących średnich poziomów zanieczyszczeń pyłami zawieszonymi PM2,5, które zostały zebrane z ponad 400 stacji monitorujących zlokalizowanych we wszystkich krajach członkowskich EEA w ciągu ostatnich dwóch lat kalendarzowych. Wartością, na podstawie której uszeregowano miasta, jest rekomendowany przez WHO dopuszczalny poziom pyłu zawieszonego PM2,5, uznawanego za najbardziej szkodliwe dla zdrowia zanieczyszczenie powietrza.

W minionym roku, po niemal 15 latach, WHO opublikowało nowe, bardziej restrykcyjne normy jakości powietrza. Zgodnie z nimi maksymalne stężenie pyłu zawieszonego PM2,5 w ciągu roku nie powinno przekraczać 5 µg/m³ – zamiast dotychczasowych 10 µg/m³. Wartość ta znacznie odbiega od wytycznych UE, które zakładają, że roczna wartość dopuszczalna dla drobnego pyłu zawieszonego PM2,5 nie powinna przekraczać 25 μg/m³. Obecnie jednak UE prowadzi przegląd dyrektyw w sprawie jakości powietrza atmosferycznego, w ramach którego prowadzone są prace mające na celu ściślejsze ich dostosowanie do zaleceń WHO.

Najlepszą jakością powietrza w Europie według bazy danych „European city air quality viewer” w 2020 r. i 2021 r. moga pochwalić się Umeå w Szwecji oraz Faro i Funchal w Portugalii. Oprócz tego jakość powietrza była dobra w miastach: Tampere (Finlandia), Narva (Estonia), Sztokholm (Szwecja), Uppsala (Szwecja), Tallin (Estonia), Bergen (Norwegia), Rejkiawik (Islandia), Norrköping (Szwecja). Poziomy PM2,5 były tam niższe niż normy rekomendowane przez WHO.

Wytyczna została przekroczona w 97% miast uwzględnionych w zestawieniu. Dla kontrastu, wartość graniczna PM2,5 wynikająca z przepisów UE wynosząca 25 µg/m³ została przekroczona tylko w trzech najbardziej zanieczyszczonych miastach, co podkreśla różnicę między rekomendacjami WHO a obowiązującym w UE normami.

W zestawieniu ujęte są 43 polskie miasta. Jakość powietrza w 11 z nich określono jako umiarkowaną, w 31 przypadkach jako słabą, w jednym natomiast jako bardzo słabą. W kategorii tej ujęto jedynie trzy europejskie miasta – Cremonę i Padwę we Włoszech oraz na ostatnim, 344. miejscu, Nowy Sącz w Polsce. W zestawieniu znalazły się m.in. Żory, które zajęły 329. miejsce.

fot. unsplash.com
oprac. /kp/