Ok. 1,2 mln studentów rozpoczyna nowy rok akademicki. Uczelnie obawiają się lawinowo rosnących kosztów funkcjonowania, w tym energii i usług oraz niskich płac pracowników naukowych, które powodują odejścia ze świata akademii.

W Polsce jest blisko 100 tys. nauczycieli akademickich i ok. 28,5 tys. doktorantów. Wśród kadry akademickiej jest ok. 9,7 tys. profesorów, ponad 21 tys. doktorów habilitowanych i ok. 45,8 tys. doktorów. Żacy studiują na 369 uczelniach: 131 publicznych, 221 niepublicznych i 17 kościelnych. W ciągu pięciu ostatnich lat liczba osób kształcących się na uczelniach w Polsce zmniejszyła się o 5%, podczas gdy w grupie słuchaczy cudzoziemców nastąpił wzrost o 20%. Trend spadkowy można było zaobserwować na uczelniach publicznych i kościelnych, na uczelniach niepublicznych liczba studentów wzrosła z kolei o 27% wśród ogółu studentów oraz o prawie 40% w grupie cudzoziemców.

W roku akademickim 2021/2022 studiowało w Polsce prawie 86 tys. cudzoziemców. Ponad połowa z nich pochodzi z państw sąsiadujących – przede wszystkim z Ukrainy (36 tys.) i z Białorusi (11 tys.). W 2021 r. do grupy 10 krajów, skąd pochodzi najwięcej studentów zagranicznych, dołączyły państwa afrykańskie – Zimbabwe i Nigeria. Zagraniczni studenci stanowią obecnie blisko 7% ogółu studentów w Polsce. Dwanaście lat temu był ich zaledwie blisko 1%.

Resort edukacji i nauki jeszcze nie dysponuje kompletnymi danymi, ilu dokładnie studentów z Ukrainy rozpocznie nowy rok akademicki w październiku, ponieważ są one na bieżąco uzupełniane przez uczelnie. – Obserwujemy stopniowy przyrost liczby studentów z Ukrainy przyjmowanych w polskich uczelniach – podkreśliła rzecznik MEiN Adrianna Całus-Polak.

Jakie wyzwania widzi resort w tym roku akademickim? – Pewnym utrudnieniem w nadchodzącym roku akademickim mogą być problemy dotyczące braku możliwości wyjazdu z Ukrainy studentów, przeważnie mężczyzn, związane z procedurą otrzymania pozwolenia na wyjazd od komendy wojskowej. Do Ministerstwa Edukacji i Nauki wpływają liczne wystąpienia ukraińskich studentów, którzy zostali przyjęci na studia w Polsce i napotykają problemy przy przekroczeniu granicy ukraińsko-polskiej – przekazała rzecznik. Zapewniła, że ministerstwo pozostaje w kontakcie ze stroną ukraińską w celu znalezienia optymalnego rozwiązania tej sytuacji.

Prof. Wiesław Banyś, rzecznik Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, którą tworzą rektorzy 109 szkół wyższych, wskazał z kolei na szereg problemów: lawinowo rosnące koszty funkcjonowania uczelni, w tym nośników energii i różnego typu usług, za niskie płace – biorąc pod uwagę wielką drożyznę i wielką inflację – i w tym kontekście odejścia z pracy pracowników i pogłębiająca się coraz bardziej lukę pokoleniową. – Wszystko to zagraża podstawom funkcjonowania uczelni i wypełniania przez nich zasadniczych funkcji naukowych i dydaktycznych, nie wspominając już o innych – zauważył prof. Banyś. Według niego są to fundamenty, których nie da się naprawić bez działań ministerstwa i rządu i dodatkowych środków finansowych.

fot. unsplash.com
oprac. /kp/