W 2021 r. stopa bezrobocia w Ukrainie wynosiła 10,3%. Obecnie osiągnęła ona poziom ok. 30%. Brakuje zweryfikowanych informacji na temat rzeczywistego poziomu bezrobocia w 2022 r., ponieważ Państwowa Służba Statystyki nie prowadziła badań na pełną skalę w związku z wojną wywołaną przez Rosję, prognozy dotyczące stopy bezrobocia mogą się też różnić w zależności od tego, jakie dane będą analizowane – czy tylko te dotyczące populacji, która obecnie mieszka w Ukrainie, czy te uwzględniające również osoby, które wyjechały.

Marzec i kwiecień 2022 r. były najtrudniejsze dla przedsiębiorstw z Ukrainy. Najbardziej ucierpiało hutnictwo, które straciło 60-70% swoich mocy produkcyjnych, a także sektory, których nie da się przenieść do pracy zdalnej, jak transport lotniczy i morski, sektor usług czy rolnictwo na terenach okupowanych. Po wybuchu wojny w ubiegłym roku, jak wynika z danych Europejskiego Stowarzyszenia Biznesu, w pełni operacyjnych było kolejno: 17% firm w marcu, 28% w kwietniu i 47% w maju.

Dane Ministerstwa Gospodarki Ukrainy wynika, że jesienią ponad 50% przedsiębiorstw ograniczyło zasięg terytorialny swojej działalności, 31% zostało zmuszonych do zamknięcia części swoich biur lub punktów sprzedaży, a 3% całkowicie zaprzestało działalności. Tylko w październiku 2022 r. 761 przedsiębiorstw relokowało się na bezpieczniejsze terytoria. Wśród nich 40% to firmy zajmujące się handlem i naprawą pojazdów samochodowych, a prawie 32% przemysłem przetwórczym. Kolejne 274 przedsiębiorstwa oczekiwały na relokację.

Mimo wojny Ukraińcy starają się funkcjonować normalnie, a firmy poszukują chętnych do pracy. Według statystyk portalu Work.ua w 2022 r. największy popyt na pracowników dotyczył zawodów takich jak menedżerowie, konsultanci ds. sprzedaży, księgowi, kierowcy, kucharze czy kasjerzy. Pojawiały się też etaty tworzone z myślą o obronie kraju, np. operatorzy dronów. Jeśli chodzi o branże, które mają największy udział w ukraińskim rynku pracy i zatrudnieniu, to należą do nich rolnictwo, przemysł lekki, handel hurtowy i detaliczny, transport, edukacja i medycyna.

Ci, którzy nie mają pracy, mogą liczyć na pomoc rządu. W 2022 r. w Ukrainie uruchomiono program wsparcia ekonomicznego dla pracowników, w ramach którego możliwe było otrzymanie jednorazowej pomocy w wysokości 6500 hrywien. Według stanu w listopadzie 2022 r. 133 tys. osób z 215 tys. oficjalnie zarejestrowanych bezrobotnych otrzymało zasiłek dla bezrobotnych. To stosunkowo niewielka liczba w porównaniu z liczbą osób, które straciły pracę. W związku z tym większość faktycznie bezrobotnych korzysta z innych możliwości zaspokojenia swoich bieżących potrzeb. Są to m.in.: zatrudnienie „na czarno”, ograniczanie bieżących wydatków, pomoc wolontariuszy, przekazy pieniężne od krewnych i znajomych z zagranicy.

– Z danych Rady Najwyższej Komisji Rozwoju Gospodarczego Ukrainy wynika, że wstępne szacunki szkód wyrządzonych Ukrainie w wyniku rosyjskiej agresji przekraczają już 700 mld dolarów. Ok. 40% przypada na budynki mieszkalne, 10% na przedsiębiorstwa, reszta to drogi i inne obiekty infrastruktury. Odbudowa Ukrainy z pewnością potrwa lata i ten proces trzeba planować długofalowo. Gruntowne prace czekają zniszczone miasta, tj. Mariupol, Awdijiwka, Siewierodonieck, Wołnowacha, Charków, Mikołajów czy Czernihów. Ukraińcy już podejmują działania, żeby w jakiś sposób naprawiać te zniszczenia. Przykładem jest projekt „Armia Odrodzenia”, który umożliwia bezrobotnym powrót do aktywnego życia zawodowego i jednocześnie odbudowę poszczególnych regionów kraju. Wzięło w nim udział już 6 tys. bezrobotnych Ukraińców – komentuje Cezary Maciołek, prezes Grupy Progres.

Rodzaje prac społecznie użytecznych wykonywanych przez „Armię Odrodzenia” zależą od potrzeb konkretnego regionu. Najczęściej ludzie zajmują się wzmacnianiem tam, oczyszczaniem wybrzeża w pobliżu zbiorników wodnych i rzek, rozładunkiem pomocy humanitarnej, pracami remontowymi i restauratorskimi w lokalach socjalnych, urządzaniem, odnawianiem i odbudową poszczególnych elementów miast.

fot. unsplash.com
oprac. /kp/