Wzrastająca liczba osób starszych i coraz niższy wskaźnik urodzeń powodują wyzwania dla rynku pracy. Zgodnie z rekomendacjami OECD i prognozami Komisji Europejskiej wiek emerytalny w Polsce powinien być podniesiony nawet do 70 lat. Obecnie w Europie na emeryturę najpóźniej przechodzą Duńczycy, Grecy i Włosi – zarówno kobiety, jak i mężczyźni prawo do tego świadczenia nabywają, gdy przekraczają 67. rok życia. Na opóźnienie momentu zakończenia pracy i wypłacania świadczeń swoim obywatelom zdecydowały się m.in. Francja, Dania, Wielka Brytania, Niemcy czy Hiszpania.

Także w Polsce coraz częściej pojawiają się głosy o konieczności podwyższenia wieku emerytalnego, jednak aktualnie rząd tego nie planuje, a ponadto część osób może skorzystać z emerytur pomostowych, które po zmianie przepisów będą wypłacane większej grupie świadczeniobiorców, a od 2024 r – ze stażowych. Mimo oferowanych przez państwo świadczeń wielu Polaków nie decyduje się na zakończenie aktywności zawodowej po przekroczeniu sześćdziesiątki. W grudniu 2022 r. 826 tys. osób z ustalonym prawem do emerytury podlegało ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu innego niż bycie emerytem. Spośród nich 536,3 tys. podlegało także ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. W ciągu ostatnich ośmiu lat liczba pracujących emerytów wzrosła o ponad 40%. Nie zmieniła się natomiast istotnie proporcja liczby emerytów podlegających ubezpieczeniu zdrowotnemu do podlegających także ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym – liczba tych pierwszych jest ok. 1,5-krotnie większa. Wśród pracujących emerytów przeważały kobiety – stanowiły 57,5% tej grupy. Ponad 95% pracujących emerytów to osoby w wieku 60-65 lat i więcej, a średni wiek pracujących emerytów wyniósł 67,1 roku – dla mężczyzn było to 68,6 roku, dla kobiet – 65,9 roku.

Jak wynika z badania Grupy Progres, coraz więcej firm otwiera się na zatrudnianie osób starszych – 22% pracodawców zwiększy kadrę o seniorów. Według Magdy Dąbrowskiej, wiceprezes Grupy Progres, błędnie zakładamy, że wydajność ludzi spada wraz z wiekiem. – Uważamy, że osoby starsze nie są elastyczne, nie nadążają za zmianami, są oporne na nowe technologie, nie chcą się ich uczyć, a jeśli nawet chcą, to pewnie i tak ich nie zrozumieją. Zbyt pewnie przyjmujemy też, że osoby starsze często chorują, a przez to ich dyspozycyjność względem przełożonego znacznie spada i wpływa na pracę całego zespołu. Jest wręcz przeciwnie. Seniorzy to cenni pracownicy, nie tylko ze względu na posiadane doświadczenie – zarówno życiowe, jak i zawodowe. To także osoby bardzo aktywne, otwarte na zmiany, chętnie uczące się nowych rzeczy – również tych dotyczących nowinek technicznych. Ponadto często wykazują oni dużo wyższą motywację do pracy niż ich młodsi koledzy. Najczęściej nie mają już tylu obowiązków domowych – odchowali dzieci, często również i wnuki i posiadają wiele czasu wolnego. Co więcej, dużo rzadziej zmieniają pracę niż młodsi ludzie – wskazuje ekspertka. Badanie pokazuje, że tylko 6% przełożonych przyznaje, że wiek emerytalny był i może być powodem zwolnienia pracownika z firmy. Również spora grupa zaczyna dbać o prawa osób starszych – 54% firm wprowadziło lub zmodyfikowało ostatnio kodeksy etyki i programy dedykowane m.in. seniorom – oczekującym, że ich prawa nie będą łamane ze względu na wiek.

Mimo że świadczenia z ZUS rosną, to – według badania SeniorApp – 33% seniorów przyznaje, że w ciągu ostatniego roku ich sytuacja finansowa pogorszyła się, 14% twierdzi, że uległa ona poprawie, a w 53% przypadków pozostała bez zmian. Seniorzy pytani o to, jak oceniają swoją sytuację finansową, wypowiadają się o niej dość sceptycznie. 64% ocenia, że jest ona przeciętna, a 16% uznaje ją za złą lub bardzo złą. 20% przyznaje, że jego kondycja materialna jest dobra lub bardzo dobra.

Czytaj także: Coraz więcej emerytów jest zmuszonych wrócić do pracy

fot. freepik.com
oprac. /kp/