Od dziś mieszkańcy Ziemi żyją na kredyt – 2 sierpnia wypada Dzień Przeciążenia Ziemi, zwany też Dniem Długu Ekologicznego. Oznacza to, że od 1 stycznia 2023 r. do dzisiaj ludzie wykorzystali przypadające na jedną osobę zasoby naturalne Ziemi, które mogą odnowić się w ciągu roku. Ponad 30 lat temu dzień ten wypadał dopiero 19 grudnia. Szacuje się, że na obecnym poziomie konsumpcji zużywamy ekwiwalent 1,7 zasobów planety.

Dzień Przeciążenia Ziemi to data, w której zapotrzebowanie i zużycie przez ludzkość surowców naturalnych przekracza zdolność ich dostarczenia lub odtworzenia w ciągu roku przez Ziemię i wylicza się go, dzieląc ogół zasobów naturalnych biosfery przez światowy ślad ekologiczny, a następnie mnożąc przez liczbę dni w roku. – Człowiek, wytwarzając produkty, wpływa na środowisko – bezpośrednio i pośrednio – na wiele sposobów: zaczynając od zużywania zasobów, takich jak woda, minerały, gleba, po emisje zanieczyszczeń do wody, gleby, powietrza oraz zakłócenie struktur i procesów przyrodniczych. Uświadomienie sobie tych wszystkich konsekwencji związanych z konsumpcją jednego produktu powinno skłaniać do nabywania dóbr rzeczywiście potrzebnych oraz tych, których wytworzenie jest możliwie neutralne dla środowiska – komentuje dr inż. Krystian Szczepański, Dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego realizującego projekt Klimada 2.0.

Marnotrawstwo odbija się nie tylko na domowym budżecie, ale ma swoje konsekwencje ekonomiczne, społeczne i ekologiczne wykraczające poza wymiar indywidualny. – W Polsce w każdej sekundzie przez cały rok wyrzucanych do kosza jest blisko 153 kg żywności w całym łańcuchu żywnościowym, a aż 92 kg w polskich domach. To tak jakby każdego dnia, przez cały rok, w każdej sekundzie Polacy tylko w swoich domach wyrzucali 184 bochenki chleba – dodaje Robert Łaba z IOŚ–PIB.

Produkcja żywności stanowi znaczące obciążenie dla środowiska m.in. poprzez nakłady wody i energii, które są marnotrawione wraz z wyrzuconą żywnością. Wyrzucenie do kosza 1 kg wieprzowiny wiąże się ze zmarnowaniem ok. 6 tys. l wody użytej do jej wyprodukowania, a 1 kg wyrzuconego chleba to 1,6 tys. l wody.

Co może zrobić konsument, by ograniczyć marnotrawstwo? Zmiana sposobu myślenia i przyzwyczajeń wymaga wysiłku, jednak dla Ziemi jest to niezwykle istotne. Coraz większą popularnością cieszy się idea zero waste. Jej najważniejszą zasadą jest 5R: Refuse – Odmawiaj, Reduce – Redukuj, Reuse – Użyj ponownie, Recycle – Przetwarzaj i przerabiaj oraz Rot – Kompostuj. Życie według zasad 5R ma na celu zmniejszenie ilości odpadów wytwarzanych przez gospodarstwa domowe, ograniczenie konsumpcji, zmniejszenie liczby nieprzemyślanych zakupów i marnowania żywności.

fot. freepik.com
oprac. /kp/