81% Polaków pozytywnie ocenia swoją ekologiczną postawę – wynika z badania „Klimat tworzą ludzie – zachowania ekologiczne Polaków” Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Minimalizm i racjonalne podejście zakupowe, chęć dbania o środowisko i czynnego angażowania się w ekologiczne inicjatywy czy świadome korzystanie z produktów z drugiego obiegu – to niektóre z obecnych trendów konsumenckich. Najszybciej Polacy wprowadzają w życie te nawyki, które nie wymagają dużego wysiłku lub są narzucone prawnie. Życie w duchu less waste wynika nie tylko z przekonań, ale jest też wymuszone przez sytuację gospodarczą i utrzymującą się wysoką inflację, przez którą Polacy decydują się na ograniczanie swoich wydatków, a równocześnie produkują mniej śmieci.

W trend oszczędzania połączonego z troską o środowisko wpisuje się rozwijanie systemów kaucyjnych, np. szklanych butelek. Od stycznia 2025 r. w Polsce zacznie obowiązywać nowy system kaucyjny nastawiony na efektywniejszy recykling opakowań. Obejmie on opakowania po napojach – plastikowe butelki i metalowe puszki oraz szklane butelki zwrotne. – Takie systemy dla szklanych butelek zwrotnych działają już teraz. I w przypadku piwa radzą sobie świetnie. Wpisywanie tych systemów w system kaucyjny dla opakowań jednorazowych jest błędem, o czym niejednokrotnie już mówiliśmy. Dobre w ustawie jest to, że skończy się wymaganie okazywania paragonów przy oddawaniu pustych butelek w sklepach, choć ta praktyka zdaje się już teraz występować rzadziej niż kiedyś – podkreśla Grzegorz Adamski, kierownik ds. public affairs i zrównoważonego rozwoju w Kompanii Piwowarskiej. – Czego potrzeba, to powszechnej edukacji, powszechnego przekonania, że nawet jedna butelka ma znaczenie. Bo ma i środowiskowe, i finansowe. Dla wielu konsumentów 1 zł kaucji za butelkę to kwota nie do wyrzucenia. Zależy nam na tym, aby ta świadomość była możliwie powszechna, by zwrot butelek stał się jednym z naszych codziennych nawyków. W tym na pewno pomoże uruchomienie systemu kaucyjnego także na inne rodzaje opakowań – dodaje ekspert. Odpowiedzią na to zapotrzebowanie jest druga odsłona kampanii edukacyjnej prowadzonej przez Kompanię Piwowarską, #Efekt1butelki, która ma na celu nie tylko uświadamianie o korzyściach płynących ze stosowania butelek zwrotnych, ale też zachęcenie konsumentów do tego, by każdy z nich znalazł własną motywację do oddawania tego rodzaju opakowań.

Badanie "What about refillables?" pokazało, ze 90% przedstawicieli młodych pokoleń – pokolenia Z i millenialsów – deklaruje, że podejmuje działania na rzecz środowiska, a wielu z nich wskazuje, że stara się ograniczać ilość rzeczy w swoim najbliższym otoczeniu. Młodzi ludzie rezygnują m.in. z fast fashion na rzecz second-handów czy wymieniają się rzeczami z przyjaciółmi. To wszystko wpisuje się w trend declutteringu, czyli procesu eliminowania zbędnych, niepotrzebnych lub niechcianych przedmiotów z własnej przestrzeni życiowej. Praktyka ta przez porządkowanie najbliższego otoczenia wspiera efektywność i produktywność, obniża poziom stresu i przytłoczenia nadmiarem rzeczy, a także promuje postawę świadomego posiadania. – Czasami pozbycie się niepotrzebnych już sprzętów czy produktów może być dla nas wyzwaniem, szczególnie jeśli jest ich dużo i czujemy się tym przytłoczeni. Wtedy warto zacząć metodą małych kroków, np. od domowej spiżarni czy kuchni. To obszar, który będzie nam najłatwiej opanować. Oddajmy zwrotne butelki do sklepu, posegregujmy te surowce, które nadają się do recyklingu, posortujmy produkty spożywcze, które są jeszcze zdatne do zjedzenia. Te małe kroki dodadzą nam sprawczości i dadzą pewność, że poradzimy sobie z kolejnymi krokami uporządkowania przestrzeni – radzi Sylwia Majcher, ekoedukatorka. ​

– Choć duża odpowiedzialność spoczywa na barkach producentów, to konsumenci są największą siłą napędową działań prośrodowiskowych – podkreśla Grzegorz Adamski. – Szklane butelki zwrotne, tak popularne jeszcze w latach 90., dziś stanowią 23% udziału w rynku, w którym dominują jednorazowe opakowania, najczęściej PET, aluminiowe lub szklane. – Zmieniające się nastroje i nawyki społeczne mogą z powodzeniem odwrócić ten trend – dodaje ekspert.

Czytaj także: System kaucyjny w Polsce od 1 stycznia 2025 r.

fot. freepik.com
oprac. /kp/