Co roku 23 stycznia obchodzony jest Dzień bez Opakowań Foliowych. Inicjatywa ta narodziła się w 2008 r. w Polsce. Zaproponował ją Krzysztof Piątkowski, łódzki radny, który rozpoczął kampanię przeciw jednorazówkom. Tego dnia złożył wznowiony obywatelski projekt ustawy zakazującej ich bezpłatnej dystrybucji. Wcześniejszą uchwałę przegłosowali łódzcy radni, jednak uznana została ona za naruszenie konstytucyjnej swobody działalności gospodarczej. Żeby projekt został rozpatrzony, musiał zdobyć poparcie 100 tys. osób w trzy miesiące. Zabrakło 1/10 podpisów, jednak zachęta do rezygnacji z foliówki odbiła się szerokim echem u klientów i przedsiębiorców.

Cienką torebkę foliową jako pierwszy opatentował szwedzki inżynier Gustav Thulin Sten w 1965 r. Produkcja jednej foliówki trwa sekundę, przeciętnie korzysta się z niej ok. 25 minut, ale porzucona w lesie czy na ulicy rozkłada się od 100 do 500 lat. Pomimo że w porównaniu do ubiegłych lat obecnie używa się ich znacznie mniej, to problem nadal jest duży. Ponadto opakowania foliowe to nie tylko reklamówki. Katalog plastików jest o wiele bardziej rozbudowany, a są to m.in. sztućce, talerze, słomki, mieszadełka, patyczki kosmetyczne, patyczki do balonów, pojemniki na żywność czy kubki do napojów.

Torebki foliowe, które trafiają w ciągu roku na polskie wysypiska, to odpady o wadze około 55 tys. ton. Podobna liczba ląduje co roku w oceanach, a 50 tys. ton plastikowej folii jest w stanie zabić ponad milion morskich ptaków i sto tysięcy morskich ssaków. Wiele zwierząt myli kawałki rozdrobnionego plastiku z pokarmem, a dla innych zwierząt staje się pułapką, która może udusić, zranić, otruć, uwięzić skrzydło, łapę lub płetwę. Plastikowa torba zakopuje się także w piasku na plaży, pływa w morzach i innych akwenach, potrafi fruwać i zagnieżdżać się na drzewach, blokuje odpływ rzek, kanałów czy wodociągów.

Trudno całkowicie zrezygnować z plastiku, jednak można go ograniczyć. Wiele państw wprowadziło opłatę recyklingową, dzięki której zużywanie reklamówek foliowych znacznie się zmniejszyło. W Polsce od 1 września 2019 r. w sklepach obowiązuje zakaz wydawania towarów w darmowych plastikowych torbach. Ponadto w maju minionego roku wprowadzono zakaz wprowadzania na rynek niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, takich jak patyczki higieniczne, sztućce, talerze czy słomki, a 1 stycznia weszły w życie przepisy, które m.in. przewidują dopłaty do jednorazowych kubków z plastiku i pojemników na żywność.

fot. freepik.com
oprac. /kp/