W Żorach po raz pierwszy pojawił się dwumetrowy model płuc. Instalacja, która pokazuje skutki zanieczyszczenia powietrza, stanęła na rynku w ramach kampanii „Zobacz, czym oddychasz. Zdrowe powietrze = zdrowe dzieci” Polskiego Alarmu Smogowego.

Akcję zainaugurowano 10 lutego. Dwumetrowy model ludzkich płuc „oddycha”, pochłaniając zanieczyszczenia powietrza, które osiadają na białej materii pokrywającej instalację. Powietrze zasysane jest poprzez białą flizelinę pokrywającą płuca przez dwa wentylatory symulujące proces oddychania. Zanieczyszczenia powietrza filtrowane przez “płuca” osiadają na białej materii, która – zależnie od poziomu zanieczyszczenia powietrza – przybiera grafitowy, a nawet czarny kolor. Instalacja ustawiana jest na cztery tygodnie.

Mieszkańcy będą mogli nie tylko zobaczyć, jak smog wpływa na ich zdrowie, ale także wziąć udział w wydarzeniach informacyjno-edukacyjnych. – Przygotowaliśmy szereg atrakcji dla małych i dużych mieszkańców Żor. Zaczynamy seansem filmowym o tematyce ekologicznej skierowanym do najmłodszych. Zachęcamy wszystkich uczniów żorskich szkół podstawowych oraz tych uczących się poza naszym miastem do udziału w konkursie plastycznym. W Pałacu Baranowice trwa także akcja „Adoptuj roślinę”, w której zapraszamy do bezgotówkowej wymiany roślin. Rośliny można wymieniać do 7 marca. Zaś 17 lutego o godz. 16:00 zapraszamy wszystkich chętnych do udziału w warsztatach ekologicznych połączonych z wykładem na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na nasze zdrowie. Wydarzenie odbędzie się w Pałacu Baranowice. Zwieńczeniem kampanii będzie seans „Bambi. Opowieść leśna” 6 marca o godz. 16:00 w żorskim kinie. Udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny – zachęca Klaudia Mojza, kierownik Referatu Efektywności Energetycznej UM Żory.

Kampania rozpoczyna się w przełomowym momencie dla województwa śląskiego. Zgodnie z uchwałą antysmogową przyjętą w 2017 r. zbliża się termin ostatecznej likwidacji pozaklasowych kotłów na paliwa stałe, czyli tzw. kopciuchów. Od 1 stycznia 2026 r. palenie w takich urządzeniach będzie wykroczeniem. Jakość powietrza w regionie stale się porawia, co potwierdzają dane stacji monitorujących poziomy zanieczyszczeń. Do tej pory w ramach działalności punktu informacyjno-konsultacyjnego programu „Czyste powietrze” i wsparcia Ekodoradcy w Żorach zostało zrealizowanych ponad 1,3 tys. wniosków o wymianę źródła ciepła i termomodernizację na prawie prawie 16 mln zł. – Mieszkańcy Żor mają również możliwość otrzymania dotacji na swoje inwestycje w zakresie wymiany kotła z miejskiego Programu Ograniczania Niskiej Emisji. Już w najbliższych tygodniach będą dostępne nowe wytyczne i możliwości współfinansowania ekologicznych działań, zarówno w ramach zmieniającego się programu rządowego „Czyste powietrze”, jak i kolejnego naboru z PONE. Zapraszamy mieszkańców do skorzystania z konsultacji i doradztwa u pracowników Wydziału Zarządzania Energią w budynku Urzędu Miasta mieszczącym się na żorskim rynku – zaprasza Marcin Stempniak, główny specjalista w Wydziale Zarządzania Energią.

Zanieczyszczenia powietrza to poważne zagrożenie dla zdrowia. Pyły zawieszone PM10 i PM2,5, które są jednymi z głównych składników smogu, przenikają głęboko do płuc i mogą docierać do krwioobiegu, wywołując stany zapalne i zwiększając ryzyko zawałów serca, udarów czy nowotworów. Szczególnie narażone są dzieci oraz osoby starsze i z przewlekłymi chorobami układu oddechowego. Według WHO zanieczyszczenie powietrza jest jedną z głównych przyczyn przedwczesnych zgonów.

fot. UM Żory
oprac. /kp/

Galeria zdjęć