• +48 533 367 799

Transformacja przyspiesza, ale węgiel wciąż dominuje

W czerwcu odnawialne źródła energii po raz pierwszy w historii wyprodukowały więcej energii elektrycznej niż elektrownie węglowe.

Transformacja przyspiesza, ale węgiel wciąż dominuje

2025 r. przyniósł wyraźne zmiany w polskiej energetyce. Choć węgiel nadal pozostaje jej kluczowym filarem, najnowsze dane pokazują, że proces transformacji energetycznej stopniowo przyspiesza. Jednocześnie eksperci zwracają uwagę na rolę oszczędzania energii, która może okazać się jednym z najważniejszych elementów wpływających zarówno na konkurencyjność przemysłu, jak i na bezpieczeństwo energetyczne kraju.

W mijającym roku polski miks energetyczny wciąż należał do najbardziej emisyjnych w Unii Europejskiej. Z danych Agencji Rynku Energii wynika, że od stycznia do października 59% energii elektrycznej było wytwarzane z paliw kopalnych, głównie węgla kamiennego i brunatnego, co utrzymywało Polskę w gronie państw o najwyższych emisjach dwutlenku węgla w sektorze elektroenergetycznym. W tym samym czasie widoczne było jednak przyspieszenie zmian strukturalnych. Po raz pierwszy w historii moce zainstalowane odnawialnych źródeł energii przewyższyły moce elektrowni konwencjonalnych, a w październiku osiągnęły poziom 50%. Od stycznia do października instalacje OZE odpowiadały za 33% produkcji energii elektrycznej, a w niektórych miesiącach udział węgla spadał poniżej połowy całkowitej produkcji.

Przełomowym momentem był czerwiec, kiedy według szacunków Forum Energii odnawialne źródła energii po raz pierwszy w historii wyprodukowały więcej energii elektrycznej niż elektrownie węglowe. Udział OZE sięgnął wówczas 44,1%, podczas gdy elektrownie węglowe odpowiadały za 43,7% produkcji. Jak podkreśla Wojciech Konecki, prezes APPLiA Polska, był to wyraźny sygnał kierunku, w jakim zmierza polska energetyka. – Wzrost instalacji OZE to krok w dobrą stronę, ale nie wolno nam zapominać, że najczystsza i najtańsza energia to ta niezużyta. Oszczędzanie energii ma dziś znaczenie strategiczne, bo wykracza poza same rachunki. Wpływa na konkurencyjność przemysłu, dla którego energia jest istotnym kosztem, oraz wzmacnia bezpieczeństwo energetyczne kraju, ograniczając zależność od importu paliw i przeciążenia systemu. Jednocześnie ułatwia rozwój OZE, zmniejszając szczyty zapotrzebowania i przyspieszając odchodzenie od węgla, dlatego staje się ważnym narzędziem polityki gospodarczej i energetycznej. Dziś nawet 87% śladu węglowego lodówki jest generowane w okresie jej użytkowania. Jeśli mamy przestarzały sprzęt, który zużywa 500 kWh rocznie, to jest to obciążenie nie tylko dla naszego domowego budżetu, ale i dla całej gospodarki, ponieważ w polskich domach funkcjonuje ok. 70 mln urządzeń dużego AGD – tłumaczy ekspert.

Mimo postępów emisyjność krajowej elektroenergetyki pozostaje jednym z największych wyzwań. W ostatnich latach wskaźnik emisji często wynosił od 570 do 750 gramów CO₂ na kilowatogodzinę, co znacząco odbiega od poziomów notowanych w państwach opartych na odnawialnych źródłach energii. W krajach skandynawskich emisje potrafią spadać poniżej 100 gramów CO₂ na kilowatogodzinę. Każda kilowatogodzina wiąże się więc z dużo większym śladem węglowym, ponieważ do jej wyprodukowania elektrownie spalają średnio ok. 0,8 kg węgla. – W praktyce oznacza to, że każda włączona pralka, czajnik czy lodówka w Polsce generują dziś znacznie większy ślad węglowy niż w krajach o czystszej energetyce – wskazuje Wojciech Konecki. Niższe zużycie energii to korzyść nie tylko klimatyczna, ale również ekonomiczna – wysokie emisje CO₂ oznaczają rosnące koszty uprawnień do emisji, które przekładają się na ceny energii, produktów i usług. Duże zapotrzebowanie zwiększa też ryzyko przeciążeń sieci i przerw w dostawach prądu. – Mniejsze zużycie energii ułatwia integrację OZE z systemem, zmniejsza szczyty poboru i ogranicza konieczność uruchamiania najbardziej emisyjnych elektrowni rezerwowych. To realne wsparcie dla bezpieczeństwa energetycznego kraju – podsumowuje ekspert.

fot. freepik.com
oprac. /kp/

Podobne artykuły

Wyszukiwarka