Aktualnie trwają prace nad dokumentem „Porozumienie strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego na rzecz aktywnego starzenia”. Wprowadzenie zmian zostało podyktowane między innymi obecną sytuacją na rynku pracy, ale także porozumieniem podpisanym przez organizacje europejskie w 2017 roku.

Rzecz w tym, aby opracować takie udogodnienia, by osoby powyżej 50 roku życia czuły się zachęcone do przedłużenia swojej aktywności zawodowej. Polska znajduje się w trudnej sytuacji, ponieważ do 2030 roku zasoby pracy ulegną pomniejszeniu o przeszło 1,5 mln osób, z czego największą lukę będą tworzyć osoby w wieku produkcyjnym tj. między 18 a 45 rokiem życia. Nie ma więc żadnych złudzeń, że należy prędko zrobić rewolucję, która przekona seniorów do pozostania na rynku pracy.

Organizacje pracowników i pracodawców prężnie pracują nad opracowaniem treści Porozumienia obu stron w kwestii aktywnego starzenia, które jest rezultatem ustaleń w Zespole do spraw prawa pracy. To Porozumienie może odegrać kluczową rolę w dalszych działaniach na rzecz rozwiązań dotyczących kwestii aktywnego starzenia się.

Co ulegnie zmianie?

W trakcie prac zespołu problemowego do spraw prawa pracy RDS wypracowano projekt porozumienia, który najprawdopodobniej w marcu tego roku zostanie podpisany.

Porozumienie proponuje wprowadzenie do Kodeksu Pracy ekstra przerwy od pracy, która będzie się jednak liczyła do czasu pracy. Będzie to miało znaczenie w sytuacji, gdy pracownik będzie pracował dłużej niż 9 godzin na dobę. Wtedy będzie mu przysługiwała dodatkowa, płatna przerwa trwająca 15 minut. Jeżeli zaś dobowy wymiar czasu pracy będzie dłuższy niż 16 godzin, wtedy pracownik będzie mógł skorzystać z trzeciej 15-minutowej, wliczanej do czasu pracy przerwy.

Ponadto planowane jest wprowadzenie do Kodeksu Pracy nowego kształtu ochrony przedemerytalnej. Porozumienie zawiera także pomysł wcielenia w życie umowy mentorskiej, mającą na celu wsparcie kooperacji i solidarności między pokoleniami. W tej kwestii, organizacje zwróciły uwagę na konieczność regulacji dofinansowania wynagrodzeń mentorów, jako dodatek z Funduszu Pracy.

Korzyść dla pracodawców

W celu zachęcenia pracodawców do zatrudniania seniorów, planuje się wprowadzenie dofinansowania do adaptacji miejsc pracy odpowiednich dla osób w wieku powyżej 50 roku życia.

Swoje propozycje w kwestii aktywizacji zawodowej seniorów, zgłaszało również Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ). Ich postulaty w znacznym stopniu pokrywały się z treścią opracowanego porozumienia. OPZZ zaproponowało między innymi wprowadzenie obowiązku otrzymania zgody starszego pracownika na wykonywanie pracy po godzinach oraz w nocy. Proponują także utworzenie Funduszu Podnoszenia Kompetencji i Kwalifikacji, z którego będzie możliwe finansowanie szkoleń i kursów dla seniorów, tak by dostosować ich wiedzę i umiejętności do wymagań pracodawcy. Ponadto opowiedzieli się również za wprowadzeniem finansowej motywacji pracowników w kwestii przedłużenie aktywności na rynku pracy. Zwrócili także uwagę na konieczność wdrożenia działań profilaktycznych w kwestii ochrony zdrowia i bezpieczeństwa podczas pracy przez właściwe zaadaptowanie miejsc pracy, reformy przydziału i rozkładu obowiązków służbowych, a także edukację w dziedzinie bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Wydłużenie urlopu wypoczynkowego

Ze strony OPZZ padła propozycja, aby wydłużyć urlop wypoczynkowy do 35 dni dla wszystkich pracowników. Ich postulat jest w pełni zgodny z trendami europejskimi, bowiem już w 2014 roku Unia Europejska obradowała w kwestii wcielenia w życie przepisów wydłużających urlop wypoczynkowy nawet do 37 dni (w pewnych przypadkach).

Opłacalna zachęta w miejsce regulacji ustawowych

Podczas posiedzeń RDS, swoje propozycje zgłaszał także NSZZ „Solidarność”. Ich zdaniem należy dołożyć wszelkich starań w poszukiwaniu takich rozwiązań, które sprawią, że pracownicy sami będą chcieli wydłużyć swoją aktywność na rynku pracy, a nie będą tego robić pod przymusem ustawowych regulacji. „Solidarność” położyła nacisk na opiekę zdrowotną, dążąc do utworzenia nowego systemu medycyny pracy bazującego na poprawieniu kooperacji pracownika z pracodawcą i lekarzem lub rehabilitantem oraz zwiększenia zakresu badań pracownika i obniżenia wieku śledzenia procesów chorobowych. Zaznaczają, że badania powinny uwzględniać także zdrowie psychiczne zatrudnionych.

NSZZ „Solidarność” zaproponowała także zmianę w zakresie czasu pracy. Postulowali o wprowadzenie możliwości wzięcia dodatkowych dni wolnych celem sprawowania opieki nad rodzicem powyżej 70 roku życia, by tym sposobem ułatwić im harmonię pomiędzy życiem osobistym a zawodowym.

Ponadto „Solidarność” chce opracowania prawnych rozwiązań, które będą regulować możliwość wzięcia dodatkowego, płatnego urlopu w celu regeneracji i minimalizowaniu ryzyka wystąpienia wypalenia zawodowego.

Prace nad porozumieniem pozwoliły opracować dokument zbiorczy, w którym nacisk położony jest na miękkie instrumenty oraz założenia do podjęcia bardziej szczegółowych działań.

Kiedy nastąpią realne zmiany?

Wprowadzenie jakiejkolwiek zmiany w zakresie aktywizacji zawodowej osób po 50 roku życia, wymaga jeszcze sporo pracy, dlatego są marne szanse na to, że jeszcze w tym roku cokolwiek się zmieni. Mimo, że koncepcje strony i Rady na ogólnym poziomie są podobne, często okazuje się, że na szczegółowym poziomie dochodzi do wielu niezgodności, które uniemożliwiają kontynuowanie pracy nad całym projektem. Jeżeli jednak uda się dojść do porozumienia naniesienie zmian w Kodeksie Pracy, czy uchwalenie nowych ustaw również wymaga czasu. Bądźmy jednak dobrej myśli. W końcu wszystkim zainteresowane strony mają dobre intencje.

oprac. MTC
/na podstawie: www.pulshr.pl/
fot.: freepik.com