Laureaci to modelowe polskie miasta, których zrealizowane i planowane działania odpowiadają na cele zrównoważonego rozwoju stawiane przez Agendę 2030 wokół obszarów: ludzie, dobrobyt, pokój, partnerstwo. Rybnik został dostrzeżony dzięki realizacji Celu 12: Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja.

Do wyróżnienia Rybnika przyczynił się projekt StratKIT. W ramach inicjatywy podjęto działania
zmierzające do ograniczenia marnotrawstwa żywności i podniesienia jakości posiłków publicznych, a także zainicjowano kaucjonowane opakowania na posiłki na wynos. Jak mówi Monika Kubisz, koordynatorka projektu StratKIT ze strony Urzędu Miasta Rybnika, jurorzy docenili także wielorazowy kubek miejski.

O projekcie

W latach 2019-2021 Miasto Rybnik realizowało projekt StratKIT, mający na celu zwiększenie roli zrównoważonego rozwoju w obszarze usług gastronomicznych. Przyjrzano się zarówno kwestii jednorazowych opakowań, jak i marnowania żywności. Z badań partnera projektu, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, wynika, że znacząca część wyrzucanego jedzenia to resztki zostawiane przez klientów na talerzach, które mogłyby być zabierane przez konsumentów do domu.

Przypomnijmy, że system kaucjonowania naczyń na posiłki na wynos jest wdrażany od listopada w niedobczyckim Bistro Z Ikrą. Ten rybnicki podmiot ekonomii społecznej został wybrany w otwartym naborze partnerów do testowania narzędzia, które wchodzi w skład Zestawu Narzędzi Zrównoważonego Posiłku Publicznego opracowanego właśnie w ramach projektu StratKIT.

- W naszym Bistro dania na wynos stanowią średnio 70 procent wszystkich sprzedawanych posiłków. Oznacza to kilkaset opakowań tygodniowo, z czego niestety 85 procent stanowiły dotychczas opakowania styropianowe, najczęściej wybierane przez klientów z uwagi na niższą cenę. Mamy nadzieję, że od najbliższego piątku nasi goście będą wybierać kaucjonowane wielorazowe pudełko. Oszczędzą w ten sposób pieniądze i pomogą nam dbać o środowisko naturalne - powiedział Piotr Puchała, menadżer lokalu.

Dodatkowo w 2019 r. Rybnik wprowadził wielorazowy kaucjonowany ekokubek na napoje zimne podczas kilku imprez miejskich. Szybko jednak okazało się, że ekokubek nie wystarcza – odpady powstają w dużej ilości również po napojach ciepłych oraz posiłkach, a większość z nich generowana jest w związku z codzienną działalnością firm gastronomicznych - uważa magistrat.

Modelowy Rybnik

Rybnik otrzyma 50-godzinne wsparcie doradcze na kontynuację działań w obszarze zrównoważonej konsumpcji i produkcji. Z udziałem miast biorących udział w programie powstanie dokument pn. „Plan Działań Dla Miast”, który będzie drogowskazem dla innych i pomoże w realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

O programie

Program Plan Działań Dla Miast zainicjowany został w październiku 2021 roku jako inicjatywa promująca miasta, poszukujące w modelowy sposób odpowiedzi na lokalne wyzwania zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju określonymi w Agendzie 2030. Kryterium kwalifikacji do programu stanowiły dotychczasowe osiągnięcia miast na podstawie zgłoszonego projektu wpisującego się w wybrany cel zrównoważonego rozwoju. Ideą programu jest zaangażowanie najlepszych samorządów w Polsce do wspólnego opracowania "Planu Działań Dla Miast", dokumentu stanowiącego integralną część przedsięwzięć związanych 11. sesją Światowego Forum Miejskiego (World Urban Forum), a także objęcie ich wsparciem eksperckim przy realizacji zgłoszonego projektu.

Prezentacja modelowych miast nastąpi podczas przyszłorocznej 11. edycji Światowego Forum Miejskiego (WUF11), odbywającego się w Katowicach i sygnowanego przez UN-HABITAT.

Zdjęcie wyróżnione z dożynek zorganizowanych w 2019 roku w Raciborzu. Odbyły się wówczas dożynki bez jednorazowego plastiku. Na imprezie nie było plastikowych talerzyków, sztućców czy słomek. Uczestnicy zabawy korzystali z materiałów biodegradowalnych; miseczki z otrębów, talerze z pulpy trzciny cukrowej lub papieru. Sztućce oraz kubeczki, choć z wyglądu przypominały plastik, wykonane były z naturalnego surowca - polilaktydu na bazie mączki kukurydzianej. Fot. Zuzanna Sczyrba 

/oprac. c/