Mikroplastikiem nazywa się cząsteczki plastiku o średnicy poniżej 5 mm. Do tej pory mówiło się o nim głównie w kontekście zanieczyszczenia oceanów, jednak w naturze można zaobserwować nawet znacznie mniejsze cząsteczki powstające na skutek stopniowego rozkładu tego materiału, z których wiele jest tak małych i lekkich, że mogą być one unoszone przez wiatr.

Podczas badań powietrza w Teheranie oprócz typowych zanieczyszczeń odnaleziono 2649 cząstek mikroplastiku w 10 próbkach. W 2019 r. naukowcy natrafili na cząsteczki mikroplastiku w glebie w odległej części francuskich Pirenejów, niedługo potem okazało się, że plastik opada również na Góry Skaliste na zachodzie USA. Według modeli badających zachowanie się ziemskiej atmosfery i prądów, które w niej występują, cząsteczki mikroplastiku są w stanie dotrzeć z wiatrem aż na Antarktydę.

Z raportu "The Truth Behind Trash. The scale and impact of the international trade in plastic waste" ("Prawda ukryta za odpadami. Skala i wpływ międzynarodowego handlu odpadami z tworzyw sztucznych") opublikowanego we wrześniu 2021 r. przez organizację pozarządową Environmental Investigation Agency wynika, że zanieczyszczenie plastikiem jest prawie tak groźne jak globalne ocieplenie. Dotychczas ludzkość wyprodukowała około 10 mld ton plastiku, z czego szacunkowo 6 mld ton jest obecnie na składowiskach lub w środowisku. - Tworzywa sztuczne mogą ulegać fragmentacji w środowisku naturalnym, ale nie biodegradacji. Zanieczyszczenie plastikiem obecne jest we wszystkich częściach środowiska, w żywności, wodzie i powietrzu - podkreślono w raporcie.

Tylko 9% całego wyprodukowanego plastiku zostało poddane recyklingowi. Zalegający w środowisku ulega on stopniowemu rozpadowi na mniejsze elementy i doprowadza przez to m.in. do degradacji gruntów i wód, a także zanieczyszczenia powietrza. W przypadku obecnych w powietrzu cząsteczek plastiku duże znaczenie ma spalanie odpadów z tworzyw sztucznych.

Unoszący się w powietrzu mikroplastik jest niewidoczny gołym okiem i nie ma zapachu. Teraz można go zobaczyć dzięki eksperymentowi Google Arts & Culture "Plastic Air". Klikając w konkretną cząsteczkę, można poznać jej skład chemiczny, jak również dowiedzieć się, jakim przedmiotem była wcześniej. Projekt znajduje się na stronie artsexperiments.withgoogle.com/plasticair.

fot. unsplash.com
oprac. /kp/