Wprowadzona we wrześniu specustawa o biogazowniach rolniczych na razie nie przełożyła się na inwestycje w tym sektorze – w wykazie figuruje 136 wytwórców biogazu rolniczego prowadzących łącznie 168 takich instalacji. Eksperci wskazują, że potencjał biogazu wciąż pozostaje w Polsce niewykorzystany, tymczasem jest to odnawialne źródło energii niezależne pogodowo i stwarzające możliwość zagospodarowania odpadów z rolnictwa i przetwórstwa przemysłowego.

Według Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi szacunków istnieje możliwość pozyskania ponad 7,8 mld m³ biogazu rolniczego rocznie (2 GW). Przy uwzględnieniu surowców pochodzących również z przetwórstwa rolno-spożywczego ten potencjał może być nawet dwukrotnie wyższy. Aktualnie moc zainstalowana wszystkich instalacji biogazowych wynosi jednak niecałe 300 MW. Jedną z barier jest kwestia kosztów inwestycyjnych. – To jest ok. 30 mln zł za 1 MW instalacji. To są bardzo wysokie koszty w porównaniu z innymi źródłami odnawialnymi, np. w przypadku fotowoltaiki to jest ok. 2 mln zł za 1 MW, a jeżeli mówimy o wiatrakach – ok. 5 mln zł za 1 MW. Dlatego tutaj potrzeba pewnego rodzaju wsparcia, żeby ten sektor ruszył z miejsca – tłumaczy dr hab. inż. Krystian Szczepański, dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego. Drugą barierą jest akceptowalność społeczna – panuje przekonanie, że biogazownie wydzielają odory i są uciążliwe dla lokalnej społeczności. – Nic bardziej mylnego – jeżeli to zostanie zrobione dobrze, jeżeli zostanie dobrana odpowiednia technologia, jeżeli wykorzystamy lokalny substrat, a do tego jeszcze w odpowiedni sposób poddamy recyklingowi odpady, to na dodatek będziemy mieć możliwość uzyskania wymaganego poziomu w recyklingu. Inwestorzy od samego początku muszą rozmawiać ze społeczeństwem, muszą te aspekty wyjaśniać, muszą się starać uzyskać jak największą akceptację społeczną dla tego typu inwestycji – podkreśla Krystian Szczepański.

Biogazownie jako OZE zastępują produkcję energii z paliw kopalnych, zmniejszając emisję dwutlenku węgla. Zaletą jest także to, że są źródłem stabilnym i niezależnym od warunków pogodowych. Mogą produkować energię nawet przez 8 tys. godzin rocznie i 90% czasu, podczas gdy sprawność energetyczna innych źródeł jest zależna od pogody i waha się od 10 do 30%. – Biogaz jest stabilnym źródłem energii elektrycznej i ciepła, niskoemisyjnym, ekologicznym, odnawialnym, pracującym przez 365 dni w roku. To jest bardzo istotne. My inwestujemy teraz w fotowoltaikę i wiatraki, które są źródłami niestabilnymi, i musimy mieć w podstawie określoną moc, która zapewni nam prąd w gniazdkach. Kolejną zaletą biogazu jest też unieszkodliwianie i domknięcie od strony gospodarki o obiegu zamkniętym odpadów biodegradowalnych, możliwość wykorzystania odpadów czy to z produkcji rolnej, przetwórstwa, czy na przykład z restauracji. Spokojnie możemy to wszystko unieszkodliwić i odzyskać energię elektryczną w postaci biogazu. Możemy również po uzdatnieniu zatłoczyć – wtedy już biometan – tłumaczy dr hab. inż. Krystian Szczepański.

We wrześniu 2023 r. weszła w życie większość zapisów specustawy o biogazowniach rolniczych, która ma zdynamizować rozwój tego sektora i pozwolić w większym stopniu wykorzystywać biogaz do produkcji energii na obszarach wiejskich. Jej najważniejszym założeniem jest skrócenie procesu inwestycyjnego i znaczące ułatwienia dla budowy biogazowni rolniczych. – Ta ustawa ma wprowadzić ułatwienia w przypadku typowo rolniczych biogazowni, ale ona nie zaskutkowała jeszcze jakimiś wielkimi inwestycjami – wskazuje dyrektor IOŚ-PIB. Dzięki nowym przepisom w Polsce może powstać nawet ok. 2 tys. biogazowni rolniczych. Jak na razie w rejestrze wytwórców biogazu rolniczego prowadzonym przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa figuruje 136 wytwórców biogazu rolniczego prowadzących łącznie 168 takich instalacji. Roczna wydajność instalacji OZE, w której jest wytwarzany biogaz rolniczy, wynosi 631 mln m³ rocznie.

Czytaj także: Polska wciąż na wczesnym etapie transformacji sektora elektroenergetycznego

fot. freepik.com
oprac. /kp/