Coraz wyższe średnie temperatury powodują wzrost cen żywności. Zdaniem naukowców do 2035 r. przez zmiany klimatyczne ceny będą wyższe o 0,9–3,2 p.p. rocznie, a ogólny poziom inflacji zwiększy się o 0,3–1,1 p.p.

Badacze przyjrzeli się temu, jaki wpływ miały w przeszłości skrajne zjawiska klimatyczne – wysokie temperatury i obfite opady – na ceny w poszczególnych okresach występowania tych zjawisk. – Zbudowaliśmy model statystyczny, który wskazywał, które składniki cen, w szczególności cen żywności, zmieniały się w zależności od zdarzeń klimatycznych. Następnie przeszliśmy do niezbadanego wcześniej elementu, a mianowicie przyjrzeliśmy się przyszłym warunkom klimatycznym, które mogą wystąpić w ciągu najbliższych 20–40 lat oraz ich wpływowi na inflację, ponownie ze szczególnym uwzględnieniem cen żywności, na podstawie obserwacji z przeszłości – tłumaczy Maximilian Kotz z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu.

Ekstremalne upały i susze panujące w Europie latem 2022 r. spowodowały wzrost cen żywności o ok. 0,6 p.p. Po uwzględnieniu spodziewanego wzrostu średnich temperatur w 2035 r. naukowcy przewidują, że tylko z powodu zmian klimatycznych pojawi się presja na inflację żywności wynosząca 0,92–3,23 p.p. rocznie w skali globalnej, a wpływ na ogólną inflację oszacowano na 0,32–1,18 p.p. – Jest to średnia globalna, a wyniki dla poszczególnych miejsc na świecie różnią się między sobą, np. w Europie czy w Polsce wpływ tych zmian jest nieco mniejszy niż średnia globalna, a w krajach Globalnego Południa większy. Dzieje się tak dlatego, że wpływ wysokich temperatur na wydajność gospodarczą obserwuje się głównie w przypadku skrajnych temperatur. W krajach Globalnego Południa, gdzie temperatury już są zbliżone do wysokich progów, można zauważyć większy wpływ wzrostu temperatur niż na przykład w Europie, gdzie temperatury nie są tak wysokie – wyjaśnia naukowiec.

Głównym powodem przełożenia zmian klimatycznych na ceny będzie obniżenie wydajności produkcji rolnej. Taki związek można było już zaobserwować w krajach europejskich w ostatnich dwóch latach. – Znaczne obniżenie wydajności prowadzi do ograniczonej podaży, które oczywiście prowadzą do zwiększenia cen żywności. Na tym polega główny mechanizm, który można wywnioskować z naszych wyników – szok podażowy wywołany wpływem zmian klimatycznych na produkcję – wskazuje Maximilian Kotz.

Jednocześnie jest jednak wiele zmiennych, które mogą wypaczyć każdą, szczególnie długoterminową prognozę – m.in. z tego powodu zaniechano stworzenia prognozy inflacji w 2040 r. – Na przykładzie ostatniej rosyjskiej inwazji na Ukrainę i pandemii koronawirusa można było obserwować szeroko zakrojony wpływ tych zdarzeń na inflację. Nasze badanie miało za zadanie wyizolowanie składnika inflacji, na który wpływają zdarzenia klimatyczne, by na tej podstawie można stwierdzić, jak inflacja będzie się kształtować w przyszłości. Jest to więc spojrzenie na zaledwie jeden aspekt związany z warunkami klimatycznymi. Nie próbowaliśmy oszacować pozostałych czynników ekonomicznych. To ważne zastrzeżenie, jeśli chodzi o rozumienie wyników naszego badania – podkreśla ekspert. Analiza zmian cen i klimatu w ostatnich dekadach wyraźnie wskazuje jednak na korelację między wzrostem temperatury a coraz wyższymi wydatkami konsumentów na żywność. – Bardzo ważne jest więc zrozumienie znaczenia przyszłych zmian klimatycznych dla inflacji, w szczególności inflacji cen żywności, aby przewidzieć ich wpływ na możliwość utrzymania się obywateli, zwłaszcza tych w trudnej sytuacji ekonomicznej – podsumowuje naukowiec z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu.

fot. freepik.com
oprac. /kp/