1 stycznia 2025 r. miał ruszyć w Polsce system kaucyjny. Termin ten przesunięto jednak o dziewięć miesięcy.

System kaucyjny ma na celu zmniejszenie ilości zmieszanych odpadów komunalnych odbieranych przez gminy i zwiększenie poziomu recyklingu. Obejmie on butelki plastikowe do 3 l, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 l i metalowe puszki do 1 l. Sklepy o powierzchni powyżej 200 m² będą musiały odbierać opakowania i oddawać kaucję, natomiast te mniejsze będą mogły przystąpić do systemu dobrowolnie, jednak też będą musiały pobierać kaucję – 1 zł za szklaną butelkę i 0,5 zł za plastikową butelkę lub puszkę. Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego.

Premier Donald Tusk poinformował, że ustawa w sprawie systemu kaucyjnego wejdzie w życie 1 października 2025 r. Wyjaśnił, że rząd potrzebuje jeszcze czasu, by dobrze przygotować wdrożenie tego systemu. – Kilka miesięcy więcej resort klimatu i środowiska dostał, żeby to przygotować tak, żeby ludzie na tym niczego nie stracili – ani komfortu, ani pieniędzy. Jestem przekonany, że 1 października będziemy dużo lepiej do tego przygotowani – podkreślił premier. Dodał, że nie wystarczy uchwalić ustawy w tej sprawie – trzeba do niej również przygotować całe państwo, w tym samorządy, handel i konsumentów. – Żeby ta ustawa nie była dotkliwa i bolesna dla pracowników i właścicieli placówek handlowych, także tych mniejszych – wytłumaczył.

Donald Tusk podkreślił, że rząd chce, aby nowe przepisy przyczyniły się maksymalnie do ochrony środowiska. – Do tego potrzebujemy jeszcze trochę pracy, żeby to przygotować perfekcyjnie, żeby ludzie nie stracili na tym, żeby mieli 100% pewność, gdzie można oddać to opakowanie i dostać z powrotem kaucję – wskazał. Dodał, że ustawa jest bardzo skomplikowana, a doświadczenia innych krajów europejskich z systemami kaucyjnymi "są różne". – To jest bardzo trudny projekt, wymaga pełnej świadomości wszystkich, klarowności przepisów i dlatego ta ustawa wejdzie w życie 1 października – podsumował premier.

Systemy kaucyjne działają w 13 państwach europejskich. Zgodnie z kolejnością wprowadzania są to: Szwecja, Islandia, Finlandia, Norwegia, Dania, Niemcy, Estonia, Chorwacja, Holandia, Litwa, Malta, Łotwa i Słowacja. W kolejnych 14 krajach prowadzone są prace nad uruchomieniem podobnych systemów. Bez wprowadzenia systemu kaucyjnego nie będzie możliwe wypełnienie recyklingowych celów unijnych – dla butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów to 77% w 2025 r. i 90% w 2030 r.

Według najnowszych statystyk rocznie na całym świecie zużywanych jest ok. 430 mln ton plastiku, a 2/3 tej ilości to opakowania jednorazowe: butelki, foliówki czy opakowania do żywności. Z kolei z danych GUS wynika, że w ostatnich latach Polacy produkowali średnio ponad 350 kg odpadów rocznie na osobę i tylko 1/4 z nich była poddawana recyklingowi. Tymczasem świadomość polskiego społeczeństwa dotycząca dbania o środowisko rośnie, co wykazały badania ARC Rynek i Opinia – 88% Polaków odpowiedziało, że chce wprowadzenia systemu kaucyjnego.

fot. freepik.com
oprac. /kp/