Europejczycy generują rocznie 83 mln ton odpadów opakowaniowych, co stanowi jedno z największych wyzwań środowiskowych. Problem ten staje się szczególnie palący w okresie Świąt Bożego Narodzenia, kiedy konsumpcja i zużycie opakowań osiągają rekordowe poziomy. W Polsce sytuację dodatkowo komplikuje brak systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta.

Jak alarmuje organizacja Reloop Platform, w ciągu ostatnich 10 lat ilość opakowań z tworzyw sztucznych wzrosła o 30%. – Wolumen odpadów opakowaniowych swój szczyt osiąga w okresie świąt Bożego Narodzenia, także za sprawą rozpoczynających się już w listopadzie zakupowych promocji Black Friday i trwających aż do stycznia wyprzedaży – podkreśla. Z danych Stowarzyszenia Polski Recykling wynika, że w Polsce w grudniu generowanych jest ok. 180 tys. ton odpadów, wśród których pozostałości po opakowaniach z tworzyw sztucznych stanowią od 15 do 20%. Sytuację dodatkowo komplikuje brak wdrożonego systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Oznacza to, że koszty gospodarki odpadami w dużej mierze ponoszą gminy. Wprowadzenie efektywnego systemu ROP mogłoby nie tylko odciążyć ich budżety, ale również zmotywować producentów do tworzenia bardziej ekologicznych opakowań – opakowania wielokrotnego użytku, biodegradowalne materiały czy redukcja nadmiernych warstw folii mogłyby znacznie ograniczyć ilość generowanych śmieci.

– Jesteśmy zachęcani do konsumowania, stale motywowani, aby kupować więcej i szybciej. Należy zdać sobie jednak sprawę, że konsumpcja zawsze generuje odpady. Odpowiedzią na ten problem na poziomie systemowym jest wdrożenie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, która oznacza, że za szczególnie kłopotliwe grupy odpadów, a taką są odpady opakowaniowe, finansową odpowiedzialność za fazę poużytkową ponoszą producenci – podkreśla Anna Larsson, dyrektor ds. rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym w Reloop Platform. Ekspertka tłumaczy, że ROP jest w Europie obowiązkową strategią ochrony środowiska, a po prawidłowym jego wdrożeniu w Polsce to producenci i konsumenci dóbr poniosą konsekwencje konsumpcji, a nie gminy i mieszkańcy. – Ciężar finansowy ponoszą jednostki, które nie mają żadnych korzyści finansowych z wprowadzenia tych opakowań do obiegu – zaznacza organizacja.

Jak pokazują dane Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych, przy skali wprowadzania na rynek 400 mln ton tworzyw sztucznych rocznie na całym świecie do recyklingu trafia ich mniej niż 10%, czyli prawie 40 mln ton. Na całym świecie w ciągu roku jest również produkowanych 92 mln ton odpadów tekstylnych, a dodatkowo w samym w 2022 r. wygenerowano ok. 62 mln ton odpadów z urządzeń elektrycznych i elektronicznych.

fot. freepik.com
oprac. /kp/