Sektor MŚP jest fundamentem polskiej gospodarki, generując 45,3% PKB i stanowiąc 97,2% wszystkich firm. Tworzy go ok. 2,3 mln przedsiębiorstw, które dają zatrudnienie 6,9 mln osobom, z czego prawie 4,4 mln pracuje w mikrofirmach. Zdaniem Agnieszki Majewskiej, Rzeczniczki Małych i Średnich Przedsiębiorców, głos najmniejszych przedsiębiorców nie jest jeszcze wystarczająco słyszalny.

Rzecznik MŚP stoi na straży praw mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, dbając o ich interesy i eliminowanie przeszkód w prowadzeniu działalności gospodarczej. Analizuje przepisy prawa, współpracuje z administracją publiczną i podejmuje działania systemowe, takie jak inicjowanie wyjaśnień dotyczących skomplikowanych regulacji czy rozstrzyganie rozbieżności w orzecznictwie. Jego kompetencje obejmują również interwencje w indywidualnych sprawach przedsiębiorców – może np. przystąpić do postępowań administracyjnych, w tym podatkowych, lub złożyć skargę do sądu administracyjnego. Ponadto opiniuje projekty ustaw mające bezpośredni wpływ na sektor MŚP. W 2023 r. do Rzecznika MŚP wpłynęło ponad 4,5 tys. spraw. Wydział Interwencyjno-Procesowy w Biurze w Warszawie kontynuował prowadzenie 197 spraw rozpoczętych w latach 2019–2022, a w ciągu roku wpłynęły 352 nowe wnioski. Pracownicy wydziału wstąpili do 146 postępowań, a łącznie w 2023 r. podejmowali czynności w 558 sprawach.

Obecnie w Ministerstwie Rozwoju i Technologii trwają prace nad nowelizacją ustawy o Rzeczniku MŚP. Zmiany miałyby rozszerzyć jego uprawnienia, dając mu inicjatywę ustawodawczą – podobnie jak w przypadku UOKiK, który może opracowywać i przedstawiać Radzie Ministrów projekty aktów prawnych związanych z ochroną konkurencji i konsumentów. – Kolejna rzecz – zapomniano przy tworzeniu naszej ustawy wpisać, że rzecznik jest zwolniony z kosztów sądowych. To jest bardzo ważna rzecz, ponieważ na tę chwilę mamy ponad 200 spraw sądowych, jeżeli chodzi o Mały ZUS Plus, i niestety sądy nakładają na rzecznika koszty. To jest poważny problem, bo np. Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik Finansowy są zwolnieni z kosztów. Chciałabym również, aby nazwa została zmieniona z Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców na Rzecznik Praw Przedsiębiorców – wymienia Agnieszka Majewska. Znowelizowana ustawa umożliwiłaby Rzecznikowi MŚP rozszerzenie zakresu swoich działań na większe podmioty gospodarcze. Jednak zamiast bezpośredniej interwencji w sprawy dużych przedsiębiorstw urząd mógłby na podstawie zgłaszanych problemów inicjować zmiany w obowiązujących przepisach prawnych.

Agnieszka Majewska podkreśla, że zmiana ustawy o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców jest potrzebna. – Przez ostatnie sześć lat zgłaszała się do rzeczników bardzo duża grupa rolników, która nie była objęta wsparciem żadnej instytucji. Nie ukrywam, że bardzo bym chciała i tę grupę wziąć pod swoją opiekę, aby również ich wspomóc. Zmiany mogą spowodować na pewno więcej pracy dla rzecznika, ale również to, że wszyscy przedsiębiorcy będą mogli się do nas zgłaszać z prośbą o wsparcie: rolnicy, mikro-, mali, średni przedsiębiorcy, ale również ci duzi. Duży przedsiębiorca zwykle ma swoją kancelarię, nie przyjdzie do nas, jeżeli chodzi o pojedyncze sprawy interwencyjne, ale może nam zgłaszać sprawy dotyczące zmian legislacyjnych, a my chętnie każdy głos przyjmiemy – wyjaśnia Rzeczniczka MŚP.

Jak zapowiada Agnieszka Majewska, w nadchodzącym okresie priorytetem jej działań będą sprawy interwencyjne, których jest coraz więcej. Przykładem jest trwający od ponad roku spór dotyczący interpretacji przepisów o Małym ZUS Plus. Przedsiębiorcy wspierani przez Rzecznika MŚP zmagają się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w kwestii długości przerwy między kolejnymi okresami korzystania z tej ulgi. Zdaniem zainteresowanych ustawodawca miał na myśli przerwę dwuletnią, podczas gdy ZUS interpretuje przepisy jako wymagające trzyletniej przerwy. Sądy Okręgowe w całej Polsce, jako sądy I instancji, w ponad 60 wyrokach podzieliły interpretację rzecznika i przedsiębiorców.

fot. freepik.com
oprac. /kp/