Większość imigrantów z Białorusi cieszy się stabilnym zatrudnieniem w Polsce, a 67% z nich planuje pozostać nad Wisłą. Są oni też przeciętnie bardziej aktywni zawodowo niż polscy obywatele.

Dane Urzędu do Spraw Cudzoziemców wskazują znaczący wzrost populacji białoruskiej w Polsce – na dzień 30 września 2025 r. zezwolenie na pobyt posiadało prawie 146 tys. obywateli Białorusi w porównaniu do 16,4 tys. pięć lat wcześniej.

Z badań Narodowego Banku Polskiego wynika, że 87% ankietowanych imigrantów z Białorusi było aktywnych zawodowo, z czego 57% miało pracę stałą, 14% prowadziło własną działalność gospodarczą w Polsce, a 4% pracowało zdalnie dla firm spoza Polski. 12% wykonywało prace sezonowe lub inne. W 2025 r. sytuacja na rynku pracy nieznacznie się poprawiła, na co wskazuje wzrost udziału imigrantów pracujących na stałe lub prowadzących firmy przy jednoczesnym spadku odsetka bezrobotnych.

NBP zwraca uwagę, że Białorusini wykazują wyższą aktywność zawodową niż Polacy. Wśród ankietowanych osób 95% było aktywnych na rynku pracy, a ok. 8% z nich stanowiły osoby bezrobotne. Nawet po uwzględnieniu struktury wieku wskaźnik zatrudnienia wyniósłby 78%. Wśród badanych 28% deklarowało wykorzystywanie wyższego wykształcenia w pracy, a 11% zajmowało się zarządzaniem ludźmi. Ok. 32% pracowało w zawodach wymagających kwalifikacji, ale niekoniecznie wyższego wykształcenia. Jeśli chodzi o imigrantów przybyłych po 2022 r., 27% wykonuje prace proste, a podobny odsetek pracuje w zawodach wymagających wykształcenia.

Zdecydowana większość, bo 84% badanych, przybyła do Polski po 2019 r., co jest zgodne z trendami UdSC i ZUS. Najczęściej podawaną przyczyną przyjazdu była sytuacja polityczna na Białorusi i obawa przed represjami, którą wskazało 56% respondentów, natomiast czynniki ekonomiczne stanowiły motywację dla 34%.

W strukturze demograficznej imigrantów z Białorusi dominują mężczyźni, stanowiący 58%, oraz osoby w wieku 35–44 lata. Charakteryzują się wysokim poziomem wykształcenia – 62% posiada wyższe, przy czym kobiety (67%) nieco częściej niż mężczyźni (59%). W porównaniu do imigrantów z Ukrainy wśród Białorusinów jest wyższy odsetek mężczyzn i znacznie niższy odsetek osób powyżej 60. roku życia, a także więcej osób z wyższym wykształceniem. Niemal 50% deklaruje dobrą lub biegłą znajomość języka polskiego, co jest lepszym wynikiem niż wśród uchodźców z Ukrainy i jest związane m.in. obecnością wśród imigrantów osób posiadających Kartę Polaka lub obywatelstwo polskie.

Większość pytanych wiąże swoją przyszłość z Polską. Ponad 67% respondentów, podobnie jak w roku poprzednim, zamierza pozostać na stałe lub dłużej niż rok, a 2% planuje wyjechać. Odsetek osób niepewnych co do swojej przyszłości wynosi 30%. Najczęściej deklaracje pozostania w Polsce składają osoby, które jako przyczynę przyjazdu podały sytuację polityczną na Białorusi i obawę przed represjami – stanowiły one 70% tej grupy, natomiast najrzadziej (60%) były to osoby, które przyjechały w celach edukacyjnych. Najwyższy odsetek chętnych do pozostania na stałe lub dłużej niż rok odnotowano w najstarszej grupie wiekowej, czyli powyżej 60. roku życia – 75%, z kolei w grupie wiekowej 18-26 lat zanotowano spadek odsetka planujących pozostanie do 61% w porównaniu do 75% w 2024 r. Porównanie planów pobytowych wskazuje, że Białorusini nieco częściej niż przedwojenni imigranci z Ukrainy i znacznie częściej niż ukraińscy uchodźcy chcą związać swoją przyszłość z Polską.

Podstawowe oczekiwania imigrantów z Białorusi wobec Polski pozostają niezmienne w stosunku do 2024 r. i koncentrują się na łatwiejszej legalizacji pobytu (38%), dostępie do ochrony zdrowia(36%) i organizacji kursów języka polskiego (35%). Jednocześnie odnotowano wzrost wskazań dotyczących ułatwień w nostryfikacji dyplomów – z 23% do 31%. NBP zauważa, że ułatwienia te są istotnie częściej wskazywane przez imigrantów z Białorusi niż z Ukrainy, co może być związane z wyższymi kwalifikacjami zawodowymi Białorusinów.

fot. freepik.com
oprac. /kp/