Rynek pracy / Edukacja
Więcej o:
ANTIQUES FIRMA HANDLOWA BARBARA SOSNA
Sklep z antykami Antiques
Firma działa w branżach:
Usługi Handel Moda HandelPoczątki i rozwój zegarów w Polsce
Historia zegarów na ziemiach polskich sięga średniowiecza, kiedy to mechaniczne urządzenia do odmierzania czasu zaczęto montować na wieżach kościelnych i ratuszowych. Mechaniczne zegary pojawiły się w Polsce już w drugiej połowie XIV wieku – świadczą o tym źródła historyczne wymieniające funkcjonujące mechanizmy w takich miastach jak Gdańsk, Malbork, Wrocław czy Toruń pod koniec XIV wieku. Początkowo były to proste mechanizmy napędzane ciężarami, umieszczane wysoko, by ich wybijanie godzin było słyszalne przez mieszkańców miasta. Znaczącym przykładem średniowiecznego zegara jest monumentalny zegar astronomiczny w Bazylice Mariackiej w Gdańsku, skonstruowany w latach 1464–1470, wyposażony w wskazania czasu, faz Księżyca, daty i znaki zodiaku.
W miastach zegary mechaniczne nadawały porządek pracy rzemieślników, handlu i modlitw, a ich dźwięk wybijał godziny, co dla mieszkańców było jednym z niewielu sposobów orientacji w upływie czasu w epoce przed dostępnymi zegarkami osobistymi.
Najstarsze odnalezione zegary i ich znaczenie
Do najstarszych znanych mechanicznych zegarów w Polsce zalicza się wspomniany zegar astronomiczny w Gdańsku, którego mechanizm był jednym z najnowocześniejszych w Europie XV wieku. Również w innych ośrodkach miejskich montowano już w XIV i XV wieku zegary na ratuszach lub murach kościelnych – w Malborku, Wrocławiu, Brzegu, Elblągu, Chełmnie, Toruniu i Krakowie.
Najstarsze egzemplarze stolikowych, wolnostojących zegarów (tak zwane zegary kafelkowe czy stołowe) pochodzą z XVI i XVII wieku i obecnie można je oglądać w muzeach oraz prywatnych kolekcjach. W XV–XVII wieku zegary stopniowo stawały się bardziej precyzyjne dzięki rozwojowi mechanizmów, w tym późniejszemu wynalezieniu regulatorów i sprężyn, co pozwalało nie tylko na odmierzanie godzin, ale także na liczenie minut i sekund.
Znaczenie tych urządzeń było ogromne: poza regulowaniem życia codziennego były symbolem prestiżu i postępu technicznego. W miastach ratuszowe czy kościelne zegary stanowiły ważne punkty orientacyjne i były źródłem dumy dla mieszkańców. Dzięki nim społeczeństwo mogło bardziej precyzyjnie planować pracę, handlowe transakcje i życie liturgiczne.
Zegary analogowe dziś i ich wartość kolekcjonerska
W dobie współczesnej zegary analogowe i mechaniczne zegarki zyskały przede wszystkim wartość estetyczną i kolekcjonerską. Choć codzienne odmierzanie czasu odbywa się najczęściej za pomocą urządzeń cyfrowych – smartfonów, komputerów czy smartwatchy – zabytkowe zegary, zarówno duże mechanizmy, jak i mniejsze zegarki kieszonkowe lub stołowe, cieszą się dużym zainteresowaniem miłośników historii i sztuki.
W lokalnych sklepach z antykami oraz na targach staroci można obecnie znaleźć bardzo interesujące i rzadkie okazy starych zegarów – od zegarów kafelkowych z XVII–XVIII wieku, przez wyjątkowe egzemplarze stolikowe i kieszonkowe, aż po bogato zdobione czasomierze z XIX i początku XX wieku. Posiadają one często unikatowe mechanizmy i dekoracje, będąc świadectwem dawnej zegarmistrzowskiej precyzji. Takie zegary są cenione nie tylko za funkcję odmierzania czasu, ale przede wszystkim jako elementy historyczne i artystyczne, które łączą tradycję rzemiosła z pięknem wykonania, a ich kolekcjonowanie rozwija wiedzę o rozwoju techniki i kulturze materialnej minionych epok.
opracownie: kk
