10 października w Ostrawie miało miejsce spotkanie sygnatariuszy Memorandum Gospodarczego Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego oraz Kraju Morawsko-Śląskiego. Wśród poruszonych tematów znalazły się stypendia na LF OU, żegluga na Odrze do granicy polsko-czeskiej i decentralizacja administracji państwowej.
Ivo Barteček, szef OHK w Karwinie, przywitał przedstawicieli sygnatariuszy, uczestników i gości spotkania, w szczególności Izabellę Wollejko-Chwastowicz – Konsul Generalną PR, Julię Racz-Padewską (Referat Współpracy Międzynarodowej), Ireneusza Burka (Śląskie Porozumienie Gospodarcze ŚLĄSK.ONLINE) i nowych sygnatariuszy Memorandum: doc. inż. dr Michala Vaňka (VŠB – Politechnika Ostrawska, Wydział Górnictwa i Geologii) oraz doc. lek. med. Rastislava Maďara, Ph.d., MBA, FRCPS (Wydział Lekarski Uniwersytetu Ostrawskiego). Następnie podsumował dotychczasowe osiągnięcia, wśród których znalazła się pomyślna realizacja projektów w ramach Memorandum: projektu PIC-CID (realizowany przez OHK Karviná, klaster HK Kovo i IGO Wodzisław Śląski), projektu edukacyjnego (realizowany przez Cech Rzemiosł Różnych Wodzisław Śląski, miasto Wodzisław Śląski i miasto Karwina) oraz projektu realizowanego przez OHK Opava, Śląskie Porozumienie Gospodarcze i gminę Pietrowice Wielkie.
Następnie głos zabrała Izabella Wollejko-Chwastowicz. Zdaniem konsul ułatwieniem we współpracy jest to, że Polacy i Czesi rozumieją się, jednak w Czechach brakuje nauczania j. polskiego w szkołach średnich – a przykładowo w Cieszynie nauka j. polskiego jest traktowana jak nauka innych języków obcych. Zwróciła także uwagę, że kanalizacja Odry jest bardzo negatywnie oceniana przez czeską opinię publiczną i projekt jest rozumiany jako polityczny, dla strony polskiej jest to jedynie kanalizacja Odry i zapewnia czeskim firmom dostęp do morza. Izabella Wollejko-Chwastowicz podkreśliła także, że istotnym elementem współpracy jest wykorzystanie potencjału ludzkiego na rynku pracy, a do polskiego konsulatu napływają pytania od czeskich firm, w jaki sposób mogą pozyskać studentów z Polski na staż.
W głównej części spotkania Rastislav Maďar zaprezentował Wydział Lekarski Uniwersytetu Ostrawskiego, ocenił stan kadry medycznej w Czechach i na Słowacji, przedstawił programy studiów, opowiedział o problemach stomatologii, zapoznał uczestników ze „szpitalem praktyk”, a także zaprosił do odwiedzin. Wspomniał także, że uczelnię czeka nowe duże przedsięwzięcie – nowe centrum nauki. Następnie doc. Maďar omówił temat stypendiów – jeśli uczelnia przyznaje studentom stypendia, a w zamian podpisują oni umowę o pracę w miejscowej przychodni na określony czas, zatrzymuje to ludzi w regionie, nawet w mniejszych miejscowościach. W interesie gmin, a co za tym idzie województw, jest to, aby ich mieszkańcy tu zostali, a stypendia mogłyby w tym pomóc.
Kolejnym punktem spotkania była prezentacja Petra Macheja, który przypomniał pierwotne projekty żeglugi na Odrze, a także fakt, że trwają prace po polskiej stronie granicy. Zbiornik jest zbudowany jako suchy polder przeciwpowodziowy, po pięciu latach istnieje możliwość zmiany na zbiornik mokry, a zapora umożliwi poszerzenie żeglowności Odry aż do Ostrawy. Czeska strona jest nieaktywna w tym temacie, Polacy postanowili więc sami kontynuować projekt, a do TENT-T wpisali odcinek jedynie do Raciborza. Oznacza to, że korzyści są tylko po stronie polskiej. Tuż przy porcie na czeskiej stronie jest autostrada i linia kolejowa, w pobliżu jest także lotnisko, pojawiłoby się 40 tys. miejsc pracy czy rozwinęła się turystyka. Jedyne więc, co pozostaje Czechom, to przyłączyć się do projektu. Zastępca burmistrza Bohumina Lumír Macura stwierdził, że jakakolwiek promocja czegoś oparta na fałszywych informacjach jest zła. Podkreślił, że miasto nie jest przeciwne portowi, trwają dyskusje ze stroną polską, cel jest dobry, jednak w tej chwili nie ma sensu wydawać pieniędzy. Ivo Barteček w odpowiedzi przypomniał, że powodem spotkania jest właśnie wymiana opinii, a celem jest wypracowanie konstruktywnego wniosku, co jednak będzie miało miejsce na kolejnych spotkaniach.
Rozmawiano także o decentralizacji administracji państwowej. Ivo Barteček przedstawił projekt ustawy, który przeszedł pierwsze czytanie, ale nie przeszedł dalej. Chodzi o wybrane urzędy z siedzibą w Pradze, które można by przenieść ze stolicy do innych miast. Szef OHK w Karwinie zapytał o opinię obecnych, czy ma sens zajmowanie się tą sprawą. Pojawiły się głosy, że jest to historycznie stary pomysł i że podejmowanie stopniowych kroków ma sens, a także że wystarczy wybrać konkretny urząd, uzasadnić to w Pradze tym, że region traci młodych ludzi i poprosić o przeniesienie części urzędów tak, aby mieszkańcy mogli pozostać w swoim województwie. Kolejnym argumentem jest fakt, że na godzinne spotkanie w Pradze przez dojazdy trzeba nieraz poświęcić cały dzień.
Na zakończenie Ivo Barteček podsumował, że aktualnie nie jest wykonywanych 10 działań w ramach Memorandum – zostały wybrane trzy, które wymagają kontynuacji i dokończenia.
oprac. /kp/