Miesięczny Indeks Koniunktury opracowywany przez Polski Instytut Ekonomiczny w maju zanotował spadek o 4,3 pkt. w porównaniu z ubiegłym miesiącem, osiągając poziom 98,6 pkt. Tym samym po raz pierwszy w tym roku wskaźnik znalazł się poniżej neutralnej wartości 100 pkt., sygnalizując przewagę negatywnych nastrojów wśród polskich przedsiębiorców. Warto jednak zaznaczyć, że tak spadek ten jest częściowo efektem porównania z rekordowo wysokim odczytem z kwietnia (102,9 pkt.). Obecny poziom MIK jest o 2,6 pkt. niższy niż w maju 2024 r., ale jednocześnie o 1,8 pkt. wyższy od najniższej wartości w ubiegłym roku – z lipca (96,8 pkt.).

O majowym spadku MIK zadecydowała przewaga negatywnych ocen przedsiębiorców w pięciu z siedmiu badanych obszarów: wartości sprzedaży, nowych zamówień, zatrudnienia, mocy produkcyjnych i inwestycji. Negatywne nastroje dominują wśród małych (89 pkt.), mikro- (90,8 pkt.) i średnich firm (93,6 pkt.). Jedynie duże przedsiębiorstwa utrzymały MIK powyżej poziomu neutralnego (111,0 pkt.). Jest to efekt m.in. pozytywnej oceny ich płynności finansowej – aż 78% badanych w tej grupie deklaruje posiadanie środków pozwalających na funkcjonowanie przez ponad trzy miesiące. Spadek MIK dla średnich firm wynika głównie z niskiego poziomu inwestycji oraz ponad dwukrotnego wzrostu odsetka przedsiębiorstw zgłaszających spadek wartości sprzedaży i nowych zamówień. Najniższy poziom MIK od początku roku odnotowano wśród małych firm, co jest związane z niską aktywnością inwestycyjną i przewagą firm ze spadkiem nowych zamówień. MIK dla mikrofirm utrzymuje się poniżej neutralnego poziomu m.in. z powodu niskiej aktywności inwestycyjnej oraz spadku wartości sprzedaży i nowych zamówień.

– Po pięciu miesiącach względnie dobrych wyników majowy odczyt Miesięcznego Indeksu Koniunktury zaskoczył spadkiem poniżej poziomu neutralnego, co sygnalizuje pogorszenie ocen koniunktury gospodarczej wśród przedsiębiorców – komentuje dr Katarzyna Dębkowska, kierowniczka zespołu foresightu gospodarczego PIE. – Jednak obraz nie jest jednoznacznie negatywny i różni się w zależności od branży i wielkości firm. Sektor produkcyjny oraz usługi nadal utrzymują się w relatywnie dobrej kondycji, natomiast wyraźne osłabienie widzimy w firmach transportowych, budowlanych i handlowych. Spadek nastrojów jest szczególnie widoczny w segmencie małych i średnich przedsiębiorstw, podczas gdy duże firmy nie raportują istotnych zmian względem poprzedniego miesiąca – wymienia ekspertka. Dr Dębkowska zwraca uwagę na efekt wysokiej bazy z kwietnia, kiedy firmy raportowały znaczący wzrost sprzedaży. – Według deklaracji firm w maju nie utrzymała się dynamika sprzedaży, a dodatkowo spadła liczba nowych zamówień, co przekłada się na ostrożniejsze prognozy na czerwiec – dodaje.

Na początku maja 54% firm spodziewa się, że ich sytuacja gospodarcza w najbliższych trzech miesiącach pozostanie bez zmian. Odsetek oczekujących poprawy spadł o 8 p.p., do 23%, natomiast więcej przedsiębiorstw przewiduje pogorszenie (17%, wzrost o 3 p.p.). W odniesieniu do sytuacji gospodarczej kraju więcej pytanych prognozuje jej pogorszenie (25%) niż polepszenie (18%). Organizacje niezależnie od wielkości nieco lepiej oceniają perspektywy swojej własnej sytuacji gospodarczej niż sytuacji kraju. Jednak w porównaniu z kwietniem odsetek liczących na poprawę swojej kondycji w najbliższych trzech miesiącach spadł, szczególnie wśród małych przedsiębiorstw – z 41% do 25%.

– Spadek MIK może być wynikiem narastającej niepewności gospodarczej oraz napiętej sytuacji geopolitycznej. W drugim kwartale obserwujemy turbulencje międzynarodowe o dużej skali, w tym napięcia handlowe między USA a Chinami i Unią Europejską związane m.in. z wprowadzeniem amerykańskich ceł, a także załamanie rozmów na linii USA – Rosja – Ukraina dotyczących zakończenia wojny w Ukrainie. Te czynniki mogły negatywnie wpłynąć na percepcję stabilności i skłonność do podejmowania decyzji inwestycyjnych – podkreśla dr Katarzyna Dębkowska.

fot. pexels.com
oprac. /kp/