
Rolnicy zatrudniający pracowników będą musieli liczyć się z konsekwencjami finansowymi za nieprzestrzeganie prawa pracy oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Projektowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa, które jest już w fazie prac rządowych, wprowadza system kar administracyjnych w ramach unijnego mechanizmu warunkowości społecznej.
Mechanizm warunkowości społecznej, wprowadzony do polskiego prawa ustawą z 21 lutego 2025 r. o zmianie ustawy o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, wiąże wysokość unijnego wsparcia finansowego (dopłat bezpośrednich) z przestrzeganiem krajowych przepisów z zakresu prawa pracy i BHP. Oznacza to, że rolnicy, którzy nie będą spełniać tych wymogów, mogą spodziewać się pomniejszenia swoich dopłat.
Projekt rozporządzenia przewiduje system punktowy za stwierdzone niezgodności z wymogami warunkowości społecznej. Wysokość kary administracyjnej będzie bezpośrednio zależeć od liczby uzyskanych punktów. Przykładowe naruszenia, za które będą grozić kary, to m.in. brak umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej z pracownikiem, nieprzestrzeganie czasu pracy, nieterminowa wypłata wynagrodzenia i brak obowiązkowych szkoleń BHP dla pracowników.
Podstawowa kara za naruszenia wynosi 3% całkowitej kwoty dopłat bezpośrednich. W przypadku poważnych uchybień może wzrosnąć do 10%. Natomiast przy umyślnym i powtarzającym się łamaniu przepisów sankcja może sięgnąć 15% lub więcej. W skrajnych sytuacjach, kiedy naruszenia są rażące, rolnik może nawet zostać całkowicie pozbawiony dopłat.
System kontroli w ramach warunkowości społecznej będzie opierał się na istniejących już strukturach Państwowej Inspekcji Pracy. Kontrole będą przeprowadzane na podstawie zgłoszeń o potencjalnych naruszeniach (np. skarg pracowników), historii poprzednich kontroli w danym gospodarstwie lub typowania gospodarstw przez PIP we współpracy z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Od tego roku każdy pracownik zatrudniony w gospodarstwie rolnym będzie musiał przejść obowiązkowe szkolenie z zakresu BHP zorganizowane przez rolnika. Szkolenie to ma obejmować kluczowe aspekty bezpieczeństwa, takie jak zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń rolniczych, zasady stosowania chemikaliów i środków ochrony roślin oraz zapobieganie wypadkom przy pracach polowych.
Rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia jego ogłoszenia. Wprowadzenie tych regulacji ma na celu nie tylko zapewnienie zgodności z prawem unijnym, ale przede wszystkim poprawę warunków pracy i bezpieczeństwa w polskim rolnictwie.
fot. freepik.com
oprac. /kp/