Elastyczne formy zatrudnienia zyskują w Polsce na popularności, jednak klasyczny etat niezmiennie pozostaje najbardziej atrakcyjną opcją, dając największe poczucie bezpieczeństwa. Najmłodsi pracownicy, dla których autonomia i możliwość samodzielnego kształtowania ścieżki zawodowej są ważniejsze niż stabilność etatu, chętniej wybiera elastyczne formy, takie jak B2B czy praca projektowa.

81% Polaków wskazuje umowę o pracę na pełen etat jako preferowaną formę zatrudnienia – wynika z najnowszej analizy firmy Manpower. Znacznie mniejszym zainteresowaniem cieszą się pozostałe opcje: umowa o pracę na część etatu (17%), umowy cywilnoprawne, czyli zlecenie lub o dzieło (11%), oraz kontrakt B2B (11%). Jednocześnie 43% ankietowanych deklaruje, że mogłaby się utrzymywać wyłącznie z pracy projektowej, czyli realizując konkretne, jasno zdefiniowane zlecenia zamiast pracy na stałym etacie. 40% nie widzi siebie w takiej formule, a 17% nie ma jeszcze zdania.

Jak podkreśla Marta Szymańska, ekspertka rynku pracy i menedżerka w Manpower, polski rynek pracy coraz wyraźniej docenia elastyczne modele współpracy. – Umowa o pracę wciąż pozostaje fundamentem, zapewnia stabilność i przewidywalność, jednak obok niej rośnie przestrzeń dla kontraktów B2B, które dają kandydatom większą swobodę i poczucie wpływu na własną ścieżkę kariery. Coraz więcej kandydatów deklaruje otwartość na jasno zdefiniowane kontrakty, które łączą bezpieczeństwo z różnorodnością doświadczeń. To polska wersja gig economy, nie przypadkowe zlecenia, lecz ambitne przedsięwzięcia w wielu branżach. W inżynierii obejmują one R&D, uruchamianie nowych linii i zakładów, modernizacje instalacji, projekty automatyzacji, robotyzacji i transferów technologii. Natomiast w konsultingu praca projektowa to audyty transformacyjne, wdrożenia strategii ESG, reorganizacje łańcuchów dostaw czy kompleksowe programy zmian – tłumaczy ekspertka.

Analiza Manpower pokazuje różnice w preferencjach zależne od wieku i stanowiska. Umowa o pracę na pełen etat jest najbardziej pożądana wśród osób w wieku 30–39 lat (90%) i 40–49 lat (85%), rzadziej wybierają ją przedstawiciele pokolenia Z (75%) i osoby 60+ (70%). Młodzi pracownicy w wieku 18–29 lat częściej niż inne grupy decydują się na kontrakty B2B (15%).

Marta Szymańska zaznacza, że na rynku widać obecnie dwie równoległe zmiany. Pokolenie Z, dla którego autonomia i możliwość samodzielnego kształtowania ścieżki zawodowej są ważniejsze niż stabilność etatu, chętniej wybiera elastyczne formy, takie jak B2B czy praca projektowa. – To efekt zarówno zmiany wartości, jak i doświadczeń ostatnich lat takich jak pandemia, praca zdalna oraz cyfryzacja, które pokazały, że kariera wcale nie musi być liniowa. Jednocześnie rośnie zainteresowanie elastycznymi formami pracy wśród osób 60+. Coraz więcej seniorów wybiera niepełny etat, aby stopniowo przejść na emeryturę albo po prostu pozostać aktywnym zawodowo. Przy starzejącym się społeczeństwie jest to kierunek, który może realnie odciążyć rynek pracy i pomóc w utrzymaniu kluczowych kompetencji w firmach. Warto pamiętać, że osoby z długim doświadczeniem zawodowym odgrywają kluczową rolę w transferze wiedzy, a elastyczny czas pracy daje im przestrzeń, by robić to w sposób, który nie obciąża ich zdrowotnie ani organizacyjnie – wskazuje ekspertka.

Otwartość na pracę projektową jako główne źródło dochodu różni się także w zależności od zajmowanego stanowiska. Najbardziej otwarci są menedżerowie, a w szczególności wyższa kadra zarządzająca, gdzie gotowość deklaruje 61% badanych. Wśród asystentów mogłoby tak pracować 52%, natomiast średnia kadra menedżerska (45%) i kadra zarządzająca (45%) wykazują mniejszy entuzjazm. Najbardziej ostrożni są specjaliści, z których tylko 38% zdecydowałoby się na taki system pracy. – Wśród menedżerów praca projektowa bywa szczególnie ceniona, najczęściej dotyczy projektów strategicznych,transformacyjnych, fuzji i przejęć czy wdrożeń nowych systemów. Dodatkowo udział w projektach pozwala znacząco podnosić kompetencje i wartość rynkową. Różnorodne konteksty, sytuacje i wyzwania przekładają się na bogatsze doświadczenie i w efekcie większe możliwości zarobkowe – wyjaśnia Marta Szymańska.

W jej ocenie specjaliści często podchodzą z rezerwą do pracy projektowej jako jedynej formy zatrudnienia ze względu na obawy o stabilność. – Nie każdy czuje się komfortowo, wiedząc, że za kilka miesięcy trzeba będzie szukać kolejnego zlecenia. Dochodzą do tego praktyczne kwestie takie jak brak standardowych świadczeń, trudniejsze planowanie finansów czy częsta zmiana środowiska pracy. Jednocześnie ta forma współpracy ma swoje plusy. Daje większą swobodę, możliwość wybierania projektów, które realnie rozwijają, i szansę na szybsze budowanie kompetencji niż w klasycznym etacie. W wielu branżach to właśnie projekty są najlepszą drogą do pracy z nowymi technologiami i bardziej zaawansowanymi zadaniami. Dla firm oznacza to konieczność zadbania o jakość projektów i sposób ich prowadzenia. Eksperci chętnie zaangażują się w projekt, jeśli wiedzą, że jest ambitny, ma jasny cel i pozwala im realnie wykorzystać kompetencje. Pracodawcy, którzy traktują współpracę projektową profesjonalnie, czyli z przejrzystymi zasadami, dobrym onboardingiem i partnerskim podejściem, będą w stanie przyciągnąć najlepsze talenty nawet wtedy, gdy nie oferują klasycznego etatu – podsumowuje Marta Szymańska.

fot. freepik.com
oprac. /kp/