Rynek pracy / Edukacja
.png){kind=logo}
Więcej o:
Platforma Gospodarcza Subregionu Zachodniego PLUSYdlaBIZNESU
Platforma Gospodarcza PLUSYdlaBIZNESU - dedykowana dla przedsiębiorców...
Prawo do urlopu wypoczynkowego to jeden z podstawowych przywilejów pracownika. Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, w których pracodawca może zmienić termin wypoczynku.
Każdemu pracownikowi przysługuje coroczny, nieprzerwany i w pełni płatny urlop wypoczynkowy. Jego wymiar zależy od ogólnego stażu pracy. Jest to 20 dni przy okresie zatrudnienia krótszym niż 10 lat oraz 26 dni powyżej 10 lat. Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się także okres nauki, jeśli odbywała się ona w czasie zatrudnienia – wybiera się wariant korzystniejszy dla pracownika.
Zgodnie z prawem pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu w tym samym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo. Urlop niewykorzystany do końca roku musi zostać udzielony najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Należy pamiętać, że ta zasada nie dotyczy urlopu na żądanie (4 dni w roku), który nie przechodzi na kolejny rok, jeśli nie zostanie wykorzystany.
Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu, ale Kodeks pracy (Art. 167) przewiduje sytuacje, w których pracodawca może zmienić termin wypoczynku. Może to nastąpić na wniosek pracownika (umotywowany ważnymi przyczynami) lub, co ważne w kontekście odwołania, z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeśli nieobecność pracownika spowodowałaby zakłócenie toku pracy. – Pracodawca ma prawo odwołać pracownika z urlopu, jeżeli jego obecność jest niezbędna, bo np. zepsuła się maszyna, którą tylko on może naprawić. W takiej sytuacji pracodawca musi zwrócić pracownikowi koszty związane bezpośrednio z wypoczynkiem. Oczywiście nie zwraca za okulary do nurkowania, za strój kąpielowy, tylko te koszty, które pracownik pokrył – tłumaczy Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki. Dodaje, że osobiście opowiada się za szerszą rekompensatą obejmującą również koszty podróży rodziny pracownika, argumentując, że "ten urlop został zmarnowany".
Kwestia odbierania służbowej poczty podczas urlopu to często punkt sporny. Orzecznictwo Sądu Najwyższego jasno potwierdza: pracownik w czasie urlopu nie ma obowiązku odbierania poczty służbowej. – Jeżeli pracownik czyta maile służbowe i reaguje na nie w trakcie urlopu, to już nie jest w trakcie wypoczynku, tylko świadczy pracę. Uważam, że to byłoby nadużycie – podkreśla Marcin Stanecki.
Dodaje, że jeśli podczas urlopu pracownik np. odpowie na maila lub wykona inne zadanie zdalnie, może sobie odebrać ten dzień. – Naszym obowiązkiem w trakcie urlopu wypoczynkowego jest regeneracja sił fizycznych i psychicznych. Mamy wypoczywać, a nie pracować – zaznacza Główny Inspektor Pracy.
Przypomina również, że ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop przysługuje wyłącznie w razie ustania zatrudnienia. Niedopuszczalne jest "dogadywanie się" z pracodawcą i zamienianie urlopu na pieniądze w trakcie trwania stosunku pracy.
Dane Państwowej Inspekcji Pracy pokazują, że problemy z urlopami to częsty problem. W 2023 i 2024 r. do PIP wpłynęło łącznie 928 skarg dotyczących nieprawidłowości w zakresie udzielania urlopów wypoczynkowych, w tym tych niewykorzystanych w poprzednim roku. Inspektorzy uznali za zasadne 292 z tych skarg.
fot. freepik.com
oprac. /kp/
.jpg)
