Dobrostan psychiczny polskich pracowników pozostawia wiele do życzenia. Według najnowszego raportu Great Place To Work obejmującego 19 europejskich rynków Polska zajęła przedostatnią lokatę pod względem wspierania zdrowia emocjonalnego przez firmy.

Znaczenie tego problemu podkreślają dane Światowej Organizacji Zdrowia, według których zaburzenia depresyjne i lękowe na świecie prowadzą do utraty ok. 12 mld dni roboczych rocznie i generują straty rzędu biliona dolarów w postaci obniżonej produktywności. W Polsce 33% pracowników deklaruje wypalenie zawodowe lub poczucie zagrożenia tym zjawiskiem. WHO zalicza je do głównych wyzwań w obszarze zdrowia psychicznego.

W badaniu najwyżej oceniono Norwegię, Danię i Holandię. Średnia dla wszystkich analizowanych krajów wyniosła 53%, co oznacza, że nieco ponad połowa pracowników uznaje swoje miejsce pracy za sprzyjające zdrowiu psychicznemu. Różnice pomiędzy krajami z czołówki a państwami zajmującymi ostatnie pozycje sięgają nawet 20 p.p. Polska znalazła się wyraźnie poniżej tej średniej i zajęła 18. miejsce, a jedynie 39% badanych potwierdziło, że pracuje w środowisku wspierającym dobrostan psychiczny. W porównaniu z Norwegią różnica ta wynosi 26 p.p.

Analiza wyników w podziale na sektory pokazuje, że najgorzej oceniany jest sektor publiczny – 48% pracowników administracji i urzędów uznało swoje miejsce pracy za sprzyjające zdrowiu psychicznemu. Lepsze wyniki odnotowano w sektorze prywatnym, gdzie pozytywną ocenę wyraziło 55% zatrudnionych. Najwyższy poziom dobrostanu deklarują osoby pracujące w sektorze pozarządowym, czyli w stowarzyszeniach i fundacjach, gdzie 58% pracowników uznaje swoje środowisko pracy za wspierające zdrowie psychiczne.

Z badania wynika także, że pozytywnej ocenie miejsca pracy sprzyjają elastyczność organizacyjna i mniej formalne relacje. Najwyższy odsetek dobrych opinii odnotowano w organizacjach stosujących model pracy hybrydowej, gdzie 60% pracowników uznało warunki za korzystne dla zdrowia psychicznego. Praca stacjonarna i całkowicie zdalna zostały ocenione o ok. 10 p.p. W przypadku pracy stacjonarnej zdaniem autorów negatywnie wpływać może konieczność codziennego stawiania się w biurze o określonych godzinach, natomiast praca zdalna wiąże się często z ograniczonymi kontaktami społecznymi i poczuciem osamotnienia.

Widać też różnice w ocenie środowiska pracy w zależności od zajmowanego stanowiska. Im wyżej w strukturze organizacyjnej, tym częściej pojawiają się pozytywne opinie na temat relacji i warunków pracy. Wyjątkiem są Dania i Norwegia, gdzie dzięki płaskim strukturom organizacyjnym oceny pracowników szeregowych i kadry zarządzającej są zbliżone. W pozostałych krajach różnice te są znaczne. Środowisko pracy jako sprzyjające zdrowiu psychicznemu oceniło 51% pracowników na stanowiskach szeregowych i menedżerów średniego szczebla. Wśród menedżerów wyższego szczebla i dyrektorów odsetek ten wzrósł do 57%, a w przypadku kadry zarządzającej sięgnął 67%.

Autorzy badania podkreślają, że zdrowe środowisko pracy, oparte na poczuciu bezpieczeństwa i docenieniu pracowników, ma również wymiar biznesowy. – Tylko pracownicy, którzy czują, że są bezpieczni i doceniani, są gotowi podjąć ryzyko i zakwestionować zastane reguły. A samodzielne myślenie, bez powielania utartych schematów, to prosta droga do innowacyjności. Środowisko sprzyjające zdrowiu psychicznemu jest bezpośrednio skorelowane z otwartością na innowacje. W organizacjach, w których dobrostan psychiczny został oceniony nisko, pracownicy deklarowali także, że mają mniej możliwości, aby proponować nowe i lepsze rozwiązania. Pracownicy, którzy czują się dobrze w swoim miejscu pracy, są też mniej skłonni do zmiany pracy. Firmie pozwala to zatrzymać talenty, ale i przyciągnąć nowe. Zadowolony i lojalny pracownik chętniej zarekomenduje firmę znajomym i rodzinie – przekonują autorzy badania. Dodają, że tworzenie środowiska pracy sprzyjającego zdrowiu psychicznemu i emocjonalnemu przekłada się na wyższą produktywność, większą lojalność zespołu oraz dbałość o reputację organizacji – zapewnienie bezpieczeństwa psychicznego w pracy leży więc w interesie pracowników, pracodawców oraz całego społeczeństwa.

fot. freepik.com
oprac. /kp/